_{تالیف: دکتر سلطانی نژاد}

 

 

آيا تا كنون فكر كرده ايد جايگاه ما در كائنات كجاست ؟

و اينكه كائنات چگونه آغاز شد و چند سال دارد؟ ماده از كجا آمده است ، آيا سئوالات فوق،سئوالات ساده ايست كه شما به آنها فكر نمي كنيد؟ انسان در طول تاريخ زندگي خود در سياره زمين ، بصورت مداوم كوشيده است تا روزنه اي براي پاسخگوئي به سئولات فوق پيدا كند. ولي با همه تلاشهائي را كه انجام داده است،موفق به كشف حقيقت و در واقع راز هستي نشده و اساسا در احتمالات زندگي كرده است.

بهرحال ، فراتر از مطالعات عرفاني مربوط به كائنات خدا ، از طريق علوم مدرن ، كاملا قادر خواهيم بود ، تئوريهائي را كه زماني فرضيه بوده اند ، براي پاسخگوئي به سئوالات مان فرموله كنيم. علي رغم طبيعت درست علم ، اكثر جوابهائي كه در مورد كائنات گرفته ايم ، منجر به تشكيل سئوالهاي پيچيده ديگري شده است ، بنظر مي رسد اين وضعيت با وجود پيشرفت بسيار فراوان علم ، ادامه داشته باشد و بر حجم سئوالات ما در خصوص مباني كائنات بيفزايد.

 

 

آيا تا كنون فكر كرده ايد جايگاه ما در كائنات كجاست ؟

و اينكه كائنات چگونه آغاز شد و چند سال دارد؟ ماده از كجا آمده است ، آيا سئوالات فوق،سئوالات ساده ايست كه شما به آنها فكر نمي كنيد؟ انسان در طول تاريخ زندگي خود در سياره زمين ، بصورت مداوم كوشيده است تا روزنه اي براي پاسخگوئي به سئولات فوق پيدا كند. ولي با همه تلاشهائي را كه انجام داده است،موفق به كشف حقيقت و در واقع راز هستي نشده و اساسا در احتمالات زندگي كرده است.

بهرحال ، فراتر از مطالعات عرفاني مربوط به كائنات خدا ، از طريق علوم مدرن ، كاملا قادر خواهيم بود ، تئوريهائي را كه زماني فرضيه بوده اند ، براي پاسخگوئي به سئوالات مان فرموله كنيم. علي رغم طبيعت درست علم ، اكثر جوابهائي كه در مورد كائنات گرفته ايم ، منجر به تشكيل سئوالهاي پيچيده ديگري شده است ، بنظر مي رسد اين وضعيت با وجود پيشرفت بسيار فراوان علم ، ادامه داشته باشد و بر حجم سئوالات ما در خصوص مباني كائنات بيفزايد.

 

 

سر آغاز خلقت(انفجار بزرگ)

واضح است كه مهمترين سئوال كليدي چگونگي خلقت كائنات باشد.خيلي ها معتقدند كه كائنات را ابتدا و انتهائي نيست و همه چيز به سوي بي نهايت پيش مي رود ، ولي با اندك مطالعه در خصوص سر آغاز خلقت ، براحتي مي شود دريافت كه كائنات محدود است و لذا مي توان گفت كه هستي پديده اي داراي محدوديت است و تاريخ و آغازي بر آن مرتبت مي باشد. در حدود پانزده(15) ميليارد سال پيش انفجار بسيار خارق العاده ائي توسعه كائنات را آغاز نمود.اين تلاطم وحشتناك ، انفجار بزرگ نام گرفت . در نوك و ابتداي اين حادثه ، همه مواد و انرژي فضا در يك نقطه قرار داشت ، اينكه قبل از اين وضعيت مكانيزم هستي و كائنات چگونه بوده ،‌كاملا ناشناخته است و موضوعي است خالصا گمانه ائي.(بر حدس و گمانه استوار است)

بجرئت مي توان گفت كه اين انفجار بزرگ ، انفجاري متعارف نبود ، بلكه حادثه خارق العاده اي بود كه تمام فضا را با همه ذرات جنيني كائنات كه با سرعت سر سام اور در حال فاصله گرفتن از هم بودند را پر كرد. در واقع اين انفجار مهيب ، يك بيرون ريزي پر هياهوي فضا در درون خودش بود،برخلاف بمب كه تركش هايش به بيرون از خودش پرتاب مي شود. بدين ترتيب ملاحظه مي شود كه بنياد عالم و هستي با خوشه اي شدن كهكشانها حادث نشده است ، بلكه يك انفجار درون فضائي علت حدوث كائنات بوده است ، منشا اين انفجار نيز توسط تلسكوپ هابل به اثبات رسيده است . در واقع مشاهدات هابل نشان مي دهد كه كائنات مسلما در حال توسعه است ( منبسط مي شود).

تندي و سرعت كهكشانها متناسب با فاصله آنهاست، بدين معني كه هر چه يك كهكشان دورتر باشد سرعت آن بيشتر است. پيامد ديگر اين واقعه اوليه اين است كه انبساط كائنات در همه جهات است و اين بدين معني است كه مدت زمان حركت هر كهكشان از موقعيت آغازين مشترك تا موقعيت فعلي يكسان بوده است. و از آنجائيكه عالم مرتبا در حال انبساط است ، فاصله بين خوشه هاي كهكشانها نيز بيشتر و بيشتر مي شود ، دانشمندان اخيرا زوزه هاي ناشي از انفجارهاي اوليه عالم را كه در همه جهات فضا پراكنده اند و منشاء فرازميني دارند را كشف كرده اند (Extra Terrestrial Origin) لذا مشخص شده كه اشعه هائي از ميدانهاي فضائي بسيار دوردست ناشي از انفجار اوليه هنوز در فضا پراكنده اند بدين ترتيب با عنايت به موارد فوق مي توان تا حدودي به يكي از سئوالات كليدي و مهم انسان كه در طول تاريخ زندگي او مطرح بوده است ، پاسخ داد.

و آن اينكه : در حدود 15 ميليارد سال پيش در نقطه ائي از هستي فعلي ، يك انفجار بسيار مهيب آغاز شد و پس ماندهاي ناشي از اين انفجار عظيم در تمام جهات پراكنده شد و ذرات با سرعت هر چه تمام تر از همديگر دور شدند و اين دوري و پراكنش همچنان ادامه دارد ، در واقع همه مواد و انرژي از نقطه اي با حجم و جرم صفر آغاز يدن گرفت و اقيانوسي از خلا را از خود پر كرد.

اينكه قبل از اين حادثه چه حوادث ديگري رخ داده است ، كاملا ناشناخته است و موضوعي است كه در حال حاضر پاسخي براي آن متصور نيست. در مراحل اوليه انفجار اولين اتمهاي هستي شكل گرفت و مكانيزم شكل گيري بدين صورت بود، در مقياس بسيار جزئي از اولين ثانيه بعد از خلقت كائنات آنچه را كه قبلا خلاء كامل بود ، تكامل پيدا كرده و در واقع مرحله اوليه كائنات شكل گرفت ، در مرحله بسيار آغازين هيچ چيز جز سوپي از پلاسما ، وجود نداشت.

اين سوپ پلاسما بطرز بسيار خارق العاده ائي كه درجه حرارت آن نامشخص است در تلاطم بود ، ذرات اين سوپ بصورت ماده و ضد ماده با حصومت هر چه تمامتر هم ديگر را در جهات مختلف هستي پرت مي كردند و از هم فاصله مي گرفتند. با شروع سرد شدن ذرات حيات ، يعني در حدود ده بتوان منهاي چهل و سه ثانيه (43-10) بعد از خلقت ، آنچه را كه وجود داشت غالبا تركيبي يكسان اما نامتقارن از ماده و ضد ماده بود ، خلقت همزمان اين دو ماده و برخوردهاي بعدي آنها با يك ديگر ، موجبات فراهم آوردن انرژي خالص را به ارمغان آورد.

در اين مرحله خوشبختانه ، ماده به نفع هستي بصورتي سخاوت مندانه وارد عمل شد و طي مكانيزمي بسيار ناشناخته ، با مقدار اضافه توليد ، چيزي در حدود يك ميلياردم ، روند بالغ شدن كائنات را تداوم بخشيد . و باانبساط كائنات اختلافات بين ماده و ضد ماده زياد شد ، بنحويكه ذرات غالب از آن ماده بود. لذا ماده ايجاد و تخريب مي شد بدون اينكه ايجاد و تخريب ضد ماده در آن دخالتي داشته باشد.

در اين مرحله ، با انبساط عالم و در نتيجه سرد شدن آن ذرات مورد نياز حيات شكل گرفت ، دانشمندان اين ذرات منشاء هستي را باريون(Baryon ) نام  نهادند.

باريونها شامل ، فتونها ، نيوترينوها ،‌ الكترونها و كواركها بودند، اين مواد در واقع بلوكهاي ساختماني ماده و حيات مي باشند . در طول دوره تكرين با ريوينا ، هيچ ذره سنگين ديگري (مانند پرتونها و يا نوترونها بخاطر گرماي شديد حاكم ) ، وجود نداشت. در اين لحظه فقط سوپ كوارك(Quark) وجود داشت و با سرد شدن كائنات و توسعه بيشتر آن ما مي تواني بفهميم كه واقعا چه اتفاقات ديگري بعدا روي داده است.

بعد از سرد شدن عالم تا حدود سه(3) هزار ميليارد كلوين يك تحول بسيار اصولي شروع شد و ذرات مركبي مثل پروتونها و نوترونها كه هاردون نام دارند ، در اين فاز گذار ، بعنوان حالت معمول ماده شناخته شدند. در اين مرحله هنوز به دليل درجه حرارت غير معمول ، ماده حالت واقعي خود را بدست نياورده است. گر چه ذرات سبكتري همچون لپتونها (leptons) موجود هستند ولي اين ذرات مانع از واكنش با هاردون ها شده (Hardons) و بدين ترتيب از تشكيل حالتهاي پايدارتر و پيچيده تر ماده جلوگيري مي شود.

لپتونها كه شامل الكترونها ، نيوترينوها و فتونها مي شوند بزودي قادر مي گردند كه با هاردونها تركيب شده و موجبات ماده اصلي را فراهم آورند ، همين ماده اي كه ما امروزه با آن سرو كار داريم .

يك سالي 3 دقيقه بعد از ايجاد خلقت كائنات ،‌ پروتونها و نيوترونها با هم ديگر وارد واكنش شده و ديوتريم (ايزوتوپي از هيدروژن) يا هيدروژن سنگين شكل گرفت اين هيدروژن سنگين بلافاصله و بدون وقفه با نوترون ديگري وارد واكنش شد و تريتيوم(H-3) را بوجود آورد . در اين حالت تريتيوم موجود بسرعت با يك پروتون واكنش كرد و موجبات هسته هليوم فراهم شد ، و تعاقب سرد شدن بيشتر عالم ، پروتونهاي اضافي الكترونها را جذب كرده و هيدروژن معمولي را بوجود آوردند ، در نتيجه عالمي كه ما امروزه مشاهده مي كنيم ، يك اتم هليوم براي هر (ده)10 يا (يازده)11 هيدروژن وجود دارد.

علي رغم توضيحاتي كه در خصوص ساختار و نحوه شكل گيري ماده ارائه كرديم بايد اعتراف كنيم كه اكثر اطلاعات ما بر حدس و گمان استوار است.

 

سن كائنات:

اكنون كه ذرات بنيادين عالم را شناختيم و به عبارتي از تركيب ماده ، ضد ماده ، انرژي ، زمان و مكان ساختار اتمي كائنات مشخص گرديد و در اين تركيب به ماده و انرژي اصالت داديم ، يك سئوال مهم ديگر براي ما باقي مي ماند و آن اينكه اگر براستي كائنات محدود است ، پس سن آن تا بحال چقدر است؟ دانشمندان با مطالعه اندازه و بزرگي خوشه هاي كهكشاني كه به ما نزديكترند ، سن كائنات را تخمين زده اند و از طريق محاسبه فاصله خوشه هاي كهكشاني دور دست و طيف قرمز نور از ستاره هاي موجود در كهكشانهاي دور كه به ما مي رسد، عمر كائنات را بدست آورده اند . و در واقع تخمين نهائي مدت زماني دور بودن يك كهكشان از ما منجر به تعيين سن آن مي شود.به عبارت ديگر ، فاصله تقسيم بر سرعت مساوي سن كهكشان است.

Sec 10x 6/4 =sec /cm 10 x 1 / cm 10 x 6/4

زمان فوق تقريبا معادل پانزده(15) ميليارد سال يراي سن عالم تخمين زده شده است ، اين محاسبات براي همه كهكشان غالبا يكسان است.در هر صورت ، بدليل وجود عدم قطعيتها در اندازه گيريهاي انجام شده در مورد معادلات مربوط به نحوه محاسبات،‌فقط و فقط مي توان تخمين سختي در ارتباط سن واقعي عالم ترتيب داد.در چنين حالتي پي بردن به سن واقعي كائنات فرآينده ي بسيار پيچيده است. كسب چنين دانشي نشان دهنده مرحله اي بسيار حياتي از درك و فهم بشري محسوب مي شود .

نتيجه بحث(Now what)

 با توجه به مباحث فوق ، ما دريافتيم كه علم با مسئله آفرينش كائنات چگونه برخورد كرده است. درك ما از انفجارهاي اوليه و آغازين هستي ، اولين اتمها و سن عالم بگونه بسيار آشكاري ناقص است. ما در واقع ، در گذر زمان و كشفيات بيشتر به سئوالات نامحدودي كه اساسا نيازمند جوابهاي بيشتري هستند ، مي رسيم. بايد اعتراف كنيم كه اطلاعات علمي ما در خصوص عالم كون و مكان بسيار محدود است. تئوريهاي مربوط به نحوه شكل گيري كائنات با چالش روبرو هستند و در جريان اين چالشها ، بعضا تئوريهاي جديدي خلق مي شود. آنچه كه مسلم است ، ما مي توانيم در جريان تحقيقات وسيعي كه صورت ميگيرد با كشف يافته هاي جديد دريابيم كه اطلاعات ما در خصو ص ناشناخته ها، ناقص است. در واقع انسان متفكر ، گرفتار چرخه اي ناتمام از سئوالات و جوابهائي است كه هر كدام بصورت اجتناب ناپذيري منجر به سئوال و جوابهاي ديگري مي شود.

عمق انديشه و ذات تفكر

براي هر كدام از ما در قطعه اي از زمان اين سئوال پيش مي ايد كه اساسا چرا ما اينجا هستيم و بطور كلي هدف از اينهمه خلقت چيست؟ من نمي خواهم عوامانه به اين سئوال پاسخ دهم ، بلكه دنبال دريچه اي هستم كه ازآن با عمق انديشه و ذات تفكر به اين مهم بپردازم. نبايد براي فرار و يا قرار بترتيب از فلسفه و علم استفاده كنيم، بلكه بايد سئوالات را به سطوح بالاتر كشانده و فراتر از علت هستي كائنات به علت وجودي هر چيزي بپردازيم. در گوشه اي آرام بنشينيد و براي لحظه اي كائنات را در ذهن خود مصور سازيد ، چگونه به اين مهم مي انديشيد ؟

اگر با علوم طبيعي سروكار داشته باشيد بايد بپذيريرد كه كائنات محدود است ، آغاز وامتداد دارد و از نظر علمي بطرف آينده اي نامعلوم و ناشناخته با سرعت هر چه تمامتر در حركت است. در اين راستا مي توانيد در مقياسهاي زماني ميليارد نيز فكر كنيد. لذا،اين مسافرت در مقياس ميليارد سال براي كائنات و هر چه كه در آن است از جمله انسان، با كنجكاوي بسيار دقيق ، برنامه ريزي شده است وبصورت منظم همراه با ساختاري متناسب هر مرحله از عبور و عملكردي با نهايت هر چه تمامتر موزون همراه با هدفي معين ترتيب داده شده است،آنچه كه مسلم است مي توان نتيجه گرفت كه علت هستي كائنات و فراز و فرودهاي موجودات متنوع آن،مثلا خلق ستاره ها،حيات بيولوژيك و از همه مهمتر خلق هوش و ذكاوت در قالب و هيئت انساني،همه و همه در واقع،پي بردن به واقعيت هستي جهان خارج از كائنات است.

جهاني واقعي كه همه ترتيبات امور مربوط به خلق اشياء و پديده ها از آن حكمت مي گيرد. اين حكمت متعاليه علت اصلي ترتيبات و تنظيمات مسافرت پر ماجراي كائنات است كه از پانزده(15) ميليارد سال پيش آغاز شده و همچنان در حال عبور از پيچ و خم هاي تكامل است اين كه اين آغاز به كجا ختم مي شود مسئله ايست كه علم دراينده بايد به آن پاسخ دهد.