A

لایهئی از خاک که در برگیرنده مواد آلی مخلوط با ترکیبات معدنی است. در این لایه معمولاً مواد معدنی بیشتر از مواد آلی است.

A horizon

نسبت موجودی سالیانه آب به جمعیت که کمتر از 17000 مترمکعب در سال برای هر نفر باشد را کمبود مطلق آب می نامند.

Absolute water scarcity

حرکت مواد غذائی در بدن موجودات زنده، جذب نام  دارد.

Absorption

فرآیندی که بوسیله آن ذرات سولفور (SO₄) توسط پدیده رسوب از اتمسفر حذف می شوند را رسوب اسیدی می نامند.

Acid deposition

محدوده و گستره ی درجه حرارت بدن، که حیوانات خونسرد می توانند فعالیت های روزانه خود را انجام دهند.

Active range

·       خصوصیات رفتاری یا فیزیولوژیکی که به یک گیاه یا حیوان اجازه می دهد در یک محیط مخصوص و ویژه زنده بماند.

·       تطابق

Adaptation

میزان درجه حرارت که توسط یک توده هوا، هنگامیکه بصورت عمودی در اتمسفر حرکت می کند، تجربه می گردد را تغییر عمودی درجه حرارت می نامند، این چنین پدیده ئی قادر به مبادله گرما با محیط اطرافش نمی باشد.

Adiabatic lapse rate

انتقال افقی جرم یا انرژی همراه با حرکت توده های هوا در مواجه با اختلافات فشار، همانند حرکت بادها را جابجائی هوا می نامند.

Advection

ذرات جامد ریز یا قطرات مایعی که برای مدت زمان طولانی در اتمسفر معلق می مانند را ذره واره اتمسفری می گویند.

Aerosols

·       رهاسازی انرژی از گلوکز یا هر ماده ارگانیک دیگر در حضور اکسیژن را هواخوری بیولوژیک می نامند.

·       هوازی.

Aerobic

میانگین استاندارد مواد برای زندگی در یک جامعه که معمولاً توسط GDP یا GNP برای هر نفر تعیین می گردد.

Affluence

·       رشد مجدد جنگل بعد از مزاحمت و تخریب.

·       جنگل کاری در زمین های لخت

Afforestation

تعداد مردان و زنان در یک گروه سنی.

Age classes

تعداد افرادیکه زیر پانزده سال هستند، بعلاوه تعدادی که بالای 65 سال می باشند، تقسیم بر افرادیکه بین این دو گروه سنی هستند، نسبت وابستگی سنی نام دارد.

Age dependence

توزیع جمعیت بین گروهای سنی، ساختار سنی نام دارد.

Age structure

یک منبع بالقوه انرژی زیست توده که در برگیرنده بقایای گیاهی است که معمولاً بعد از عملیات برداشت محصولات کشاورزی در زمین می ماند، این بقایا عبارتند از: ساقه ها، برگها، ریشه ها و علف ها می باشند.

Agricultural residues

فرآیندی جایگزینی اکوسیستم های طبیعی با حیوانات و گیاهان انتخابی کشاورزی  نام دارد.

Agriculture

·       بدست آوردن غذای پر انرژی از اکوسیستم های طبیعی توسط متخصصین کشاورزی

·       متخصصین کاشت و برداشت گیاهان خوراکی و غیره.

Agriculturalists

اکوسیستم های ساده شده ئی که برای تولید غذای مردم ایجاد و مورد بهره برداری قرار می گیرند، اکوسیستم های کشاورزی منظر نام دارند.

Agro ecosystems

هر گاز یا ذره ئی که در اتمسفر، پتانسیل خطر را برای حیات و دارائیها، داشته باشد ، آلاینده هوا نامیده میشود.

Air pollutant

بخشی از تشعشع خورشیدی وارده به زمین که به فضا برگشت داده می شود، تاثیر برگشتی نام دارد.

Albedo

گونه هائی که بصورت طبیعی در یک منطقه وجود ندارند و معمولاً با دخالت انسان وارد یک منطقه می شوند، گونه های خارجی نام دارند.(exotic).

(این دخالت ممکن است تصادفی یا عمدی باشد)

Alien species

اثرات خطرناک مستقیم یا غیر مستقیم یک گیاه بر دیگری از طریق تولید و رهاسازی ترکیبات شیمیائی خطرناک.

Allelopathy

تکامل یک گونه جدید، این تکامل هنگامی بوجود می آید که جمعیت یک گونه بلحاظ جغرافیای از جمعیت مادر جدا(Isolate) شود، در چنین حالتی مواد ژنیتکی در گونه جدا شده تجمع پیدا کرده و خصوصیات رفتاری آن تغییر می کند و بدین ترتیب مجموعه تغییرات ،گونه جدید را از جمعیت اصلی و اولیه متمایز می سازد .

Allopatric speciation

·       رهاسازی انرژی از گلوکز یا هر ماده ارگانیک دیگر در عدم حضور اکسیژن

·       تنفس بی هوازی

Anaerobic respiration

گیاهانی که فقط برای یک فصل زندگی می کنند.

Annuals

محیط های بدون اکسیژن.

Anoxic

وضعیت اخلاقی که ارزش گونه های غیر انسانی توسط ارزش آنها  در محیط زیست تعیین می شود.

Anthropocentric

·       لایه ای از خاک که تمام فضای خلل و فرج آن با آب پر می شود.

·       سفره آب زیر زمینی

Aquifer

خاک موجود در محیط های خشک با خصوصیات و مشخصه های مواد معدنی که نسبتاً نشت بسیار کمی دارند.

Arid soils

چاهی که آب آن توسط فشار داخلی زمین بصورت فواره بالا می آید.

Artesian well

تعهد و موافقت نامه ی کارخانه ها یا خانواده ها برای پرداخت خسارات بالقوه محیط زیستی ناشی از فعالیت های آنها در حال و آینده.

Assurance bonding

قسمت فوقانی جبه که معمولاً غلظتی بین مایع و جامد دارد و مقدار زیادی گرما را از مرکز زمین به سطح هدایت می کند

Asthenosphere

·       اطلاعات نامتقارن

·       عدم موفقیت دو گروه یا حزب در یک معادله و داد و ستد، برای بدست آوردن اطلاعات مناسب و همسان.

Asymmetric information

رها سازی گازها یا ذرات در اتمسفر.

Atmospheric emission

کوچک ترین جزء یک عنصر که خصوصیات شیمیائی عنصر را در خود دارد.

Atom

حاصل جمع تعداد پروتونها و نوترنها در هسته یک اتم.

Atomic mass

تعداد پروتونها در هسته اتم.

Atomic number

فرآیند تاسیس و ایجاد رابطه علت و معلول بین فعالیت های انسانی و تغییرات مشاهده شده در اقلیم.

Attribution

موجوداتیکه مواد معدنی انرژی را به اشکال آلی انرژی تبدیل می کنند. گیاهان

Autotrophs

اشکال شیمیائی مواد مغذی که به مصرف موجودات می رسد.

Available

·       هزینه های فراهم کردن یک خدمت(مثل یک ماده شیمیائی کنترل کننده آفت) که توسط خدمات طبیعی (کنترل طبیعی آفات) جبران می شود.

·       هزینه های جبران شده توسط خدمات طبیعی.

Avoided costs

B

لایه ی از خاک که به آن خاک زیرین می گویند. این لایه مواد معدنی شسته شده از لایه بالای خود را جمع آوری کرده و در خود نگاه می دارد.

B horizon

·       میزان انقراض در سطح پائین، ولی مداوم که با فعالیت های انسانی و یا حوادث مرگبار زمین شناسی مرتبط نیست.

·       انقراض طبیعی

Background extinction

میزان انرژی که یک موجود زنده در هنگام استراحت مصرف می کند.

منطقه ای از دریا نزدیک بستر آب اقیانوس، دریا و رودخانه.

Best available technology

1-مشاهداتی را که انسانها برای کانونهای با کیفیت بسیار بالای منابع طبیعی، در مقابل منابع طبیعی با کیفیت پائین مورد استفاده قرار می دهد، BFPنام دارند.

2-اولی ترین اصل

Best First Principle

·       بهترین تکنولوژی کنترل عملیات

·       مجموعه ئی از استانداردهای هماهنگ برای کنترل فاضلابهای صنایع یک کشور که بر اساس تکنولوژی موجود در یک صنعت ویژه،که مقدار میانگین کنترل بدست آمده را تقریب می زند.

Best practicable

Control technology

یک موفقیت اخلاقی که گونه های غیر انسانی موجودات زنده با صرف نظر از سودمندی آنها برای انسانها، ذاتاً و بخودی خود دارای ارزش بوده و حق حیات و زندگی کردن خواهند داشت.

Biocentric

مقدار اکسیژن مورد نیاز برای موجودات هوازی جهت تجزیه مواد آلی در فاضلاب، در طول یک دوره 5 تا 20 روزه. اندازه گیری معمولی در 5 روز انجام می شود.

Biochemical oxygen demand

مواد شیمیائی مشتق شده از موجودات زنده

Biochemicals

ضایعات و زباله هائی که بصورت هوازی یا غیر هوازی تجزیه      می شوند، مانند باقیمانده های غذا، ضایعات باغچه، کاغذ و مقوی.

Biodegradable waste

یک نوع سوخت کم آلاینده برای اغلب موتورهای احتراق داخلی دیزلی و توربین ها که از زیست توده بوجود میاید. مواد اولیه آن شامل دانه های روغنی، ضایعات سبزیجات روغنی و چربیهای حیوانی است.

Biodiesel

تعداد تنوع گونه های زنده (تنوع حیات).

Biodiversity

منطقه ای که تعداد گونه های زیادی در آن وجود دارد.

Biodiversity hot spot

انرژی بدست آمده از منابع بیولوژیکی.

Bioenergy

سوخت های تولید شده از منابع زیست توده سلولزی، مانند اتانول، بیودیزل و متانول.

Biofuels

جریان یافتن ماده(حرکت) مابین انبارها در قسمتهای بیولوژیکی، زمین ساختاری و شیمیائی زمین.

Biogeochemical

تجمع و افزایش غلظت آلاینده ها و سایر مواد سمی در بدن موجودات زنده در سطوح بالای تغذیه ئی از طریق زنجیره غذائی.

Biomagnifications

توده یک گونه با گروهی از گونه ها. زیست توده

Biomass

کانون انرژی های زیست منظر و سوخت های بیولوژیک(اتانول و متانول و غیره) شامل زیست توده جنگل و کشاورزی و بخش آلی ضایعات و پسماندهای جامد شهری.

Biomass feedstoks

یک جامعه منطقه ای اصلی از گیاهان و حیوانات با اشکال زندگی و شرایط محیط زیستی، نظیر هم زیست بوم نام دارد.

Biome

الکتریسته تولید شده از کانونهای سوخت بیولوژیکی.

Biopower

همه موجودات زنده.

Biota

تعداد افراد جدید، تولید شده توسط یک جمعیت در یک دوره.

میزان تولد

Birth rate

بازاری که کالاها و خدمات بصورت غیر قانونی  در آن فروخته می شوند.

Black market

یک ساختار دودکش مانند که در بستر دریا ایجاد میشود و لذا سولفیدهای فلزی بوجود آمده، از این ساختار، مایع سیاه رنگی  که به شکل دود بوده و دارای درجه حرارت 350 سانتیگراد می باشد، بیرون می آید. رنگ سیاه این مایع به دلیل ذرات  معدنی است که در آن وجود دارد.

Black smoker

یک راکتور هسته ائی(واکنش گر) که با سوخت کمتری ایزوتوپهای قابل شکافت بیشتری تولید می کند.

Breeder reactor

C

لایه ای از خاک که از مواد مادر تشکیل شده است و خاک در واقع از این مواد که هیچ نشانه ای از  تشکیل خاک را  ندارد، موضوعیت یافته است.

C horizon

یک سیستم کنترل آلودگی است که مسئولین محیط زیست یک بسته کنترلی(Cap) ایجاد کرده و توسط آن انتشار آلاینده ها را که توسط آلاینده کنندگان معین صورت می پذیرد، محدود می کنند. مجوز انتشار آلاینده تحت عنوان بسته جدید ایجاد شده به مجوزهای انفرادی تقسیم شده و معمولاً معادل یک تن آلودگی است، یعنی یک شخص آلوده کننده می تواند فقط به اندازه یک تن آلودگی ایجاد کند و شرکت ها در خرید و فروش این مجوزها برای رونق بازرگانی و سودآوری خود نیز آزاد هستند.

Cap and trade system

آبی که خلل و فرج خاک را پر می کند که معمولاً با یک نیروی معمولی قابل نگهداری است.

Capillary water

هر دارائی یا ذخائری از دارائیهای، مالی یا فیزیکی که قادر به تولید درآمد باشد، سرمایه نام دارد.

Capital

مولکولهای ارگانیکی که فقط کربن، هیدروژن و اکسیژن دارند، هیدروکربن نام گرفته اند.

Carbohydrates

شکلی از تجزیه و فسادپذیری که دی اکسیدکربن با آب ترکیب شده و تولید اسید کربنیک می نماید، این اسید، مواد معدنی بین صخره ها  راحل کرده و بدین ترتیب فضاهای بین صخره را باز می کند.

Carbonation & solution

مواد شیمیائی که باعث ایجاد سرطان می شوند، مواد سرطانزا یا سرطان آورها نام دارند.

Carcinogen

حیواناتی که جانوران دیگر را می خورند، گوشت خواران نام دارند.

Carnivores

تعداد ماکزیمم موجوداتی در یک جمعیت که بتوانند بصورت پیوسته و نامحدود، در یک منطقه معین از محیط زیست، از خدمات و کالاهای محیط زیستی استفاده کنند، ظرفیت برد محیط زیست را بوجود می آورند.

Carrying capacity

قدرت خاک برای نگه داری مواد غذائی با بار مثبت، ظرفیت تبادل یونی نام دارد.

cation exchange capacity

یک سیستم اقتصادی که دولت ها مقدار و قیمت کالاها و خدمات را تعیین می کنند.

Centrally planned economic

اعضاء و نمونه های کاشته شده از خانواده علفها که دانه ها و هسته های آنها توسط مردم و جانوران اهلی قابل خوردن است.

غلات

Cereals

مسیری که همواره پر از آب است و معمولاً تالابها و سرزمین های مرطوب ساحلی را به اقیانوس و دریا متصل می نماید.

Channel

فرآیندی که یک ماده با تغییر ترکیب شیمیائی به ماده متفاوت دیگری تبدیل می گردد.

Chemical change

انرژی بالقوه ئی که در پیوندهای شیمیائی مولکولها انبار شده است.

Chemical energy

مقدار اکسیژن لازم برای اکسیداسیون مواد آلی در یک نمونه، اکسیژن مورد نیازشیمیائی نام دارد .

Chemical oxygen demand

فرآیندی که یک ماده با تغییر ترکیب شیمیائی به ماده متفاوت دیگری تبدیل می گردد.

Chemical reaction

ذرات بسیار ریز خاک که فقط با میکروسکوپ الکترونی قابل رویت هستند.

Clay

سیاست سازمان ملل که به یک ملت اجازه می دهد، برای کاهش انتشار آلودگی از ملتی دیگر اعتبار بدست آورد، این حالت مکانیزم توسعه پاک نام دارد.

Clean development mechanism

یک تجربه از قطع درختان جنگل،در چنین حالتی تمام درختان با ارزش تجاری بصورت همزمان قطع و برداشت می شوند.

Clear cutting

میانگین شرایط آب و هوائی در یک دوره طولانی.

Climate

جابجائی در میانگین طولانی مدت شرایط آب و هوائی.

Climate change

شرایطی اقلیمی که تحت آن جمعیت های یک گونه درمواجه با رقابت کنندگان و دشمنان طبیعی قادر به مقاومت خواهند بود.

Climate envelope

گونه های حیوانی و گیاهی که برای یک دوره طولانی تمایل به مقاومت و ایستادگی دارند، جوامع اوج نام گذاری شده اند.

Climax community

فرآیندی که ذغال سنگ توسط خردکردن، غربال گری و معلق کردن در مایع برای ته نشینی ناخالصی های جامد، تمیز می گردد، آماده سازی ذغال سنگ نام دارد.

Coal benefaction

ذراتی که بزرگتر از 2.5 میکرون ولی کوچکتر از 10 میکرون هستند، خرده های سخت و ضخیم نام دارند .

Coarse fraction

غلات دانه دار برای تغذیه حیوانات اهلی.

Coarse grains

مفهوم و تصور اینکه کشاورزی از طریق حلقه بازخورد مثبتی که شامل جمعیت بشری، گیاهان و حیواناتی را که انسان به مصرف می رساند، تکامل پیدا کرده است، فرضیه تکامل همزمان نام گرفته است.

Co evolutionary hypothesis

اکسیداسیون کامل یک ماده از طریق استفاده از هوا یا O₂.

Combustion

روشی از قوانین و مقرارت محیط زیستی که با کاربرد مستقیم کنترهای مبتنی بر قوانین به صنایع اختصاص می یابد، همانند تعیین کردن سطوح مجاز آلاینده ها.

Command & control

منبعی که متعلق به عموم مردم است، مانند ماهی در آبهای ملی و بین المللی، درختان در سرزمین های عمومی، هواوسایر.

Common property

گروههائی از گونه های حیوانی و گیاهی تاثیر گذار بر همدیگر.

Community

تقاضا ورقابت همزمان دو یا چند موجود زنده برای منابع محیط زیستی محدود.

Competition

مشاهده اینکه دو گونه در یک منطقه اکولوژیکی منحصر به فرد نمی توانند بصورت نامحدود تسهیم نیازمندی داشته باشند، مگر اینکه حداقل یک عامل، تراکم رقابت کننده بهتر را محدود کند.

Competition exclusion

تعداد انبارها و جریانات بعلاوه تعداد و استحکام حلقه های بازخورد در یک سیستم، پیچیدگی نام دارد.

Complexity

یک ماده شیمیائی که از دو یا چند عنصر با نسبت ثابت تشکیل یافته و اجزائ آن ماده را تعین می کند. ماده مرکب نام دارد

Compound

  تغییر از حالت گاز به مایع که نتیجه آن خنک شدن است،   تغلیظ، یا چگالیدن نام دارد.

Condense

افت یا کاهش سفره آب در اطراف چاه.

Cone of depression

آب زیر زمینی که بین دو لایه غیر قابل نفوذ جمع می شود.

Confined aquifer

فرآیند اتصال ذرات برای تشکیل صخره های رسوبی.

Consolidation

خرید کالاها و خدمات توسط مصرف کنندگان. مصرف مواد

Consumption

کنترل و محصور کردن واکنش یک شکافت هسته ائی به منظور جلوگیری از رها شدن اشعه های خطرناک آن در محیط زیست.

Containment

مجموعه ئی از آبریزها که از وسط کوههای صخره ائی می گذرد و یک کشور را به دو حوضه زه کشی تقسیم می کند.

Continental divide

یک روش ارزیابی برای تعیین درجه کیفیت محیط زیست است، این روش بصورت مستقیم از مردم سئوال می کند که آنها برای بهبود کیفیت محیط زیست به چه مقدار سرمایه گذاری یا تمایل به پرداخت دارند و تخریب کیفیت محیط زیست را تا چه انداره ائی می پذیرند .

Contingent valuation

-         تولید مداوم ذغال سنگ توسط ماشین های معدن کاوی.

-         روشهای معدن کاوی مستمر.

Continuous mining

کاشت محصولات در ردیف هائیکه شیب را میان بر می کند .

Contour plowing

-         تجهیزاتی در مرکز راکتور هسته ای که نوترونها را جذب کرده و برای کنترل میزان شکافت و توقف واکنش های زنجیره ائی مورد استفاده قرار می گیرند.

-         میله های کنترل.

Control rods

انتقال انرژی و جرم بوسیله حرکت در مایع یا گاز.

Convection

حرکت منظم در گاز یا مایع که به واسطه کاربرد انرژی بوجود می آید.(این حرکت تغییراتی را در درجه حرارت و فشار بوجود می آورد.)

Convection

cell

ذغال سنگ، نفت و گاز طبیعی که تقریباً تمامی انرژی فراهم شده توسط سوخت های فسیلی را بدلیل هزینه پائین به خود اختصاص می دهند، سوخت های فسیلی متعارف نام دارند.

Conventional fossil fuels

تکامل خصوصیات شبیه به هم در گونه های غیر مرتبط بدلیل فشارهای محیط زیستی همسان.

Convergent evolution

مرحله ای در چرخه سوخت هسته ای که اکسیداورانیوم(U₃O₈) تبدیل به گاز اورانیوم هکسافلوراید(شش ظزفیتی)، (UF₆) می گردد.

Conversion

اثر انحنائی زمین بر تمام اشیاء سرگردان در فضا .

Coriolis effect

قوانین و مقرارتی که استفاده از آب را مدیریت می کنند. این قوانین زمین داران را مجبور به تسهیم(سهمیه بندی) آب می نمایند.

Correlative rights doctrine

استفاده غیر قانونی از دفاتر اداری برای انجام کارهای خصوصی. فساد اداری

Corruption

-         یک بررسی جامع و مانع از اثرات محیط زیستی و اقتصادی یک محصول در هر مرحله از موجودیت، یعنی از تولید تا منهدم کردن و فراتر.

-         ارزیابی چرخه عمر(محصولات).

Cradle to grave or life cycle analysis

حرکت ذرات بزرگتر در خاک در امتداد سطح.

Creep

قسمت هائی از گیاهان که بعد از برداشت محصول از مزرعه، در زمین باقی می مانند، شامل ساقه ها، ریشه ها، برگها و علف ها.

Crop residues

درجه و میزانی که میزان محصولات کشاورزان از نقطه نظر تئوریک به حد ماکزیمم (بالا ترین حد) می رسد.

Crop yield potential

تعداد متولدین در هر 1000 نفر در سال.

Crude birthrate

تعداد مرگ و میرها در هر 1000 نفر در سال .

Crude death rate

مایعی که از مولکولهای با زنجیره نسبتاً طولانی کربن، یعنی تا حدود 20 اتم، تشکیل شده است.

Crude oil

مقدار یک عنصر در قشر زمین، که بصورت درصد وزنی اندازه گیری می شود.

Crustal abundance

-         گیاهانی که مردم برای یک خصوصیت خاص یا ویژه گیهای منحصر به فرد، پرورش میدهند ، اطلاق می گردد.

-         یک اصطلاح مختصر برای واریته های کشت داده شده.

Cultivars

D

تعداد افرادیکه در یک دوره معین می میرند .

Death rate

گیاهان و درختانی که به منظور دور کردن شرایط بد آب و هوائی مانند سرما و خشکی برگهای خود را می ریزند، گیاهان خزان پذیر نام گرفته اند.

Deciduousness

فرآیند بستن، تعطیل کردن و برداشتن راکتورهسته ای بعد از اینکه عمر مفید آن به اتمام رسیده است.از رده خارج کردن راکتور هسته ئی

Decommissioning

موجوداتیکه غذائی انرژی زای خود را از قسمت های مرده سایر موجودات اخذ می کنند.

Decomposers

تغییرات شیمیائی در مواد جامدی که منجر به تشکیل خاک می گردند.

Decomposition

کاهش در میزان و مقدار موردنیاز برای تولید یک کالا یا انجام یک خدمت.کاهش مصرف مواد.کاهش تولید ضایعات.کاهش مصرف منابع طبیعی

Dematerialization

فرآیند انتقال از میزان بالای تولید و مرگ و میر به میزان بالای تولید و میزان پائین مرگ و میر و نهایتاً میزان پائین تولد و مرگ و میر .

Demographic transition

فقدان و از بین رفتن نیتروژن گازی شکل از خاک که توسط تجهیزات شیمیائی و بیولوژیکی انجام میشود.

Denitrification

-         متغیرهائی که بدون ارتباط با تعداد جمعیت بر رشد آن اثر می گذارند.

-         متغیر هائی که بر رشد جمعیت اثر می گذارند، ولی این متغیرها با تعداد جمعیت ارتباطی ندارند

Density dependent factors

متغیری که توسط متغیری دیگری تحت تاثیر قرار می گیرد و وابسته به متغیر دیگری است، این تغیر نوعاً در سمت چپ معادله ودر طول محورY نمودار واقع می شود.

Dependent variable

حرکت و جابجائی منابع با کیفیت بالا و هزینه پائین به منابع با کیفیت پائین و هزینه بالا.تخریب و بی اعتبار سازی مواد با کیفیت بالا.نقصان کیفیت مواد

Depletion

تولید آب شیرین با بر طرف کردن نمک از آب شور و آبهای شور مزه.

Desalinization

فرآیند تعیین اینکه آیا اقلیم در حال تغییر است.تعین تغیرات اقلیم یک منطقه

Detection

موجوداتیکه مواد ارگانیک فسادپذیر را می خورند، این موجودات مرده خور نام دارند.مرده خواران.موجودات زره بینی تخریب گر و تجزیه کننده مواد ارگانیک.

Detritivores

مواد ارگانیک مرده یا تخریب پذیر.

Detritus

یک نوع انتخاب طبیعی در جهت مساعدت موجوداتیکه ترکیبات شیمیائی موثر مورد نیاز را برای مقابله با طیف وسیعی از دشمنان در بدن خود جمع آوری می کنند .

Diffuse chemical co evolution

شکست اشکال پیچیده مولکلهای ارگانیک به بلوکهای ساختمانی کوچکتر.هضم مواد ارگانیک در بدن موجودات زنده

Digestion

استفاده از بازار آزاد برای قیمت گذاری کالاها و خدمات محیط زیستی.

Direct market valuation

برگرداندن آب پس از اشباع به منبع اصلی خود یا تخلیه کردن در نزدیکی منبع دیگر .تخلیه مایعات و ضایعات در سیستمهای آبی

Discharge

-         یک اصطلاح گسترده ئی که شامل مکان و موقیعیت های اکتشافات جدید منابع می گردد.اکتشاف معادن

-         کشف مکانهای منابع جدید معدنی.پیدایش علمی معادن

Discoveries

تغییرات فیزیکی در مواد جامد خاک که منجر به تشکیل آن می گردد.تشکیل خاک در نتیج تغیرات فیزیکی مواد جامد صخره ها.

Disintegration

فاصله ای که یک گونه حیوانی برای بدست آوردن محیط های جدید مسافرت نماید.توزیع و پراکندگی گونه های حیوانی در مناطق جدید حیاط وحش

Dispersal

رها سازی ضایعات، شستن و پراکنده شدن آنها توسط مکانیزم توزیع و پراکندگی.

Dissipation

ضایعاتی که جمع کردن آنها بلحاظ تکنولوژیکی(فنی) و اقتصادی برای بازیافت مقرون به صرفه نیست.ضایعات دفن کردنی

Dissipative wastes

تفاوت بین مقدار اکسیژن موجود در آب هنگامیکه کاملاً اشباع شده است با مقدار واقعی اکسیژنی که در آب وجود دارد .

Dissolved oxygen deficit

جدا کردن، کشتن معنی دار، صدمه زدن، آزار، جابجائی و آوارگی، یک یا چند موجود زنده و یا توده ای از موجودات زنده که بصورت مستقیم یا غیر مستقیم موفقعیت هائی، برای بوجود آمدن موجودات جدید ایجاد می کند را مجموعه ی مزاحمت های محیط زیستی می نامند.

Disturbances

واحد مورد استفاده برای اندازه گیری غلظت اوزن در یک ستون از اتمسفر، دستگاه اوزن سنج نام دارد .

Dobson unit

فرآیندی که یک گونه نسبت به اجداد وحشی خود، با استفاده از تولید مثل انتخابی، تغییر می نمایند را اهلی کردن می نامند.اهلی کردن حیوانات وحشی

Domestication

ارتباط بین آلودگی و تخریب محیط زیست را نشان می دهد.تابع عکس العمل مقدارالودگی ور محیط زیست.

Dose response function

زمان مورد نیاز برای دوبرابر شدن یک متغیر.زمان دو برابر شدن جمعیت یک گونه حیوانی یا گیاهی.

Doubling time

-         استفاده از حیوانات سنگین وزن برای جابجا کردن و کشیدن بارهای سنگین.

-         حیواناتی که برای کشیدن بارهای سنگین مورد استفاده قرار می گیرند

Draft animal

حوضه آبریز، منطقه ای که کلیه آبهای سطحی با توجه به شیب و شکل زمین ، در آن جریان یافته و به پست ترین حوضه ممکن(دریا، دریاچه و غیره) می ریزند.

Drainage basin

کاربرد آرام و محلی آب که دقیقاً روی سطح خاک کشت شده ساری میگردد. آبیاری قطره ئی

Drip irrigation

-         مواد جامد ناشی از مچاله یا خرد کردن مواد.

-         گرد و غبار. ریز گرد

Dust

E

لایه ئی از خاک که با نفوذ آب در آن ،مواد معدنی از آن نشت می کند .

E  horizon

بادهای سطحی که از قطبین به طرف جهبه قطبی حرکت می کنند.

Easterlies

فلسفه ئی که مدعی ارزشهای اخلاقی و حقوقی برای موجودات زنده و سیستمهای اکولوژیکی و فرآیندهای آنها می باشد.

Ecocentric

درصد انرژی از یک سطح تغذیه که وارد سطح تغذیه بعدی می گردد.کارائی اکولوژیک انرژی

Ecological efficiency

محاسبه ئیکه ناحیه ای از زمین بهره ور و آب مورد نیاز را، برای تهیه منابعی که یک فرد یا گروهی از افراد احتیاج دارند،را بعلاوه جذب و از بین بردن ضایعات را که فرد یا گروهی تولید می کنند را، تخمین  می زند.

محاسبه رد پای اکولوژیک انسان در محیط زیست.

محاسبه اثر فعالیت های انسان بر محیط زیست.

Ecological foot print

میزان و درجه ای که یک اکوسیستم در مواجه با ناملایمات تغییر می کند را مقاومت اکولوژیکی می گویند.

Ecological resistance

فرآیند تاسیس و ایجاد مجدد، ساختار، عملکرد و کلیت اکوسیستمهای بومی همراه با پایداری پناهگاههائی که برای موجودات تا حد ممکن فراهم می شود، را احیاء و ابقاء اکولوژیکی گویند.فرایند احیائ سیستمهای اکولوژیک

Ecological restoration

قدرت و توانمندی یک اکوسیستم برای برگشت به حالت اصلی، پس از مواجه با ناهنجاری.پایداری سیستمهای اکولوژیک در مواجه با ناهنجاریها.

Ecological stability

اصطلاحی که به تولید و مصرف مطلوب و بهینه کالاها و اقدامات اقتصادی اطلاق می گردد، این وضعیت معمولاً هنگامیکه قیمت های محصولات و کالاها، هزینه های نهائی را انعکاس می دهند، بوجود می آید .کارائی اقتصادی. اقتصاد کارا

Economic efficiency

مقدار انرژی مورد نیاز برای استخراج و فرآیند کردن یک واحد از یک منبع طبیعی.

Economic energy cost

افزایش در تولید کالاها و خدمات یک کشور.

رشد اقتصادی که معمولا با تخریب محیط زیست همراه است

Economic growth

تجمیع بنگاهای تجاری و نظام های تولید خانوادگی به منظور تولید و مصرف کالاها و خدمات مرتبط با رفاه مادی مردم، سیستم اقتصادی نام دارد.

Economic system

کاهش ها در واحد هزینه های تولید با افزایش مقدار کالاهای تولید شده.تولید کالای فراوان باهزینه تمام شده بسیار پائین

Economies of scale

تغییرات بین و درون اکوسیستم ها با توجه به گونه ها و عملکرد آنها در اکوسیستم.تنوع گونه های حیات در یک اکوسیستم.

Ecosystem diversity

درجه ئیکه اکوسیستم ها توسط فعالیت های انسانی تحت فشار قرار می گیرند. سلامت و بهداشت اکوسیستم نام دارد.

Ecosystem health

جامعه و محیط فیزیکی آن ، اکوسیستم نام دارد.گروهی از حیوانات و گیاهان بعلاوه محیط فیزیکی آنها و تاثیر انها بر همدیگر اکوسیستم نام دارد.

Ecosystem

عملیات برداشت چوب از جنگل به عنوان مواد خام برای تولید کالاهای چوبی وتولید انرژی (سوزاندن)برای تامین نیازمندیهای انسانی با توجه به تعادل بین کاشت و داشت.

Ecosystem management

شرایط و فرآیندهائی که اکوسیستم های طبیعی و گونه های موجود در آنها، پایداری خود را حفظ کرده و حیات انسانی را تداوم می بخشند، خدمات محیط زیستی نام دارند. بعنوان مثال: فراهم کردن آب آشامیدنی پاک، نگهداری و برقراری اقالیم قابل سکونت، ساماندهی و به نظم در آوردن کربن در چرخه حیات، گرد و افشانی محصولات و پوشش علفی بومی، انجام نیازمندیهای فرهنگی، روحی و هوشمندی انسان.(عقلانی) از جمله خدماتی هستند که اکوسیستمها ارئه میدهند.

Ecosystem services

حیواناتیکه بیشتر گرمای بدن خود را از محیط دریافت می کنند.

Ectotherms

شرایط سکونت گونه ها در کناره مرزهای بین دو اکوسیستم.

Edge effect

-         مرزهای بین دو اکوسیستم کاملاً مجزا از هم دیگر.

-         مرزهای بین دو اکوسیستم کاملاً مشخص.

Edges

 در علم فیزیک ،مقدار و میزان انرژی مفید استخراج شده از سیستم تقسیم بر میزان کل انرژی وارد شده به آن، کارائی نام دارد. در اقتصاد، کارائی عبارت از یک سری منابع اختصاص داده شده برای فعالیت هائی که باید در طول یک دوره انجام شوند، بنحویکه بالاترین ارزش را تحت عنوان محصول، خروجی ارزش بازار یا استفاده ایجاد نمایند.

100* انرژی خارج شده از سیستم  = کارائی

Efficiency

حرکت کلی یک حجم آب که از بالانس بین فشارهای چرخشی و سایشی در قسمت تحتحانی بوجود می آید را انتقال اکمن میگویند .

Ekman transport

تغییر در چرخه اقیانوسی و اتمسفری در مناطق با فشار بالا که معمولاً ضعیف تر از نرمال است پدیده النینو نام دارد.

Elnino

انرژی یا شارژهای الکتریکی که در نتیجه موقعیت یا حرکت بادها بوجود می آید.

Electrical energy

اشعه ئی که متشکل از موجهای الکتریکی و مغناطیسی بوده و با سرعت نور حرکت می کند. بعنوان مثال: نور ،موجهای رادیوئی، اشعه های گاما و X این خاصیت را دارند.

Electromagnetic radiation

ذرات ریز اتمی که بار منفی حمل می کنند.

Electrons

هر کدام از صد ماده ائی که تا بحال شناخته شده است، 92 تا آنها طبیعی است. موادیکه نمی توانند به مواد ساده تری جداسازی شوند. این مواد بصورت انفرادی که ترکیبی ازتمام مواد موجود در جهان را شکل می دهند، در قاموس (واژگان) علم، عناصر نام دارند .

Elements

لایه ای از خاک که با نفوذ آب در آن، مواد معدنی از آن نشت می کند.

Eluvial horizon

کارائی نهائی از انرژی، تبدیل انرژی به گرما یا کار مفید

End use efficiency

گونه ای که در سرتاسر قلمرو خود یا حداقل در بخشی از آن در خطر انقراض قرار دارد، گونه در معرض خطر نامیده می شود .

Endangered species

گونه هائی که در یک منطقه جغرافیائی منحصر بفرد زندگی می کنند و این گونه به نظر می رسد که این گونه ها، بومی و ذاتی همان منطقه هستند.

Endemic

حیواناتیکه اغلب گرمای بدن خود را از فرآیندهای متابوتیک داخلی بدست می آورند.

Endotherms

درجه و میزانی که یک گونه گیاهی در یک محدوده طبیعی مهاجم می شود، بستگی به درجه و میزانی دارد که این گونه گیاهی بتواند از خطر گونه های بیماری زا که در محدوده بومی خود هستند، فرار کند. گیاهانی که رشد آنها بسیار بیشتر از گونه های بیماری زا است، با احتمال بسیار بیشتری مهاجم می شوند.

گونه های مهاجم.

Envasive

قدرت انجام کار.

Energy

وسیله که انرژی را از یک شکل به شکل دیگر تبدیل می کند، این وسیله در فرآیند ،کار بسیار سودمندی انجام می دهد.مبدل حرارتی(انرژی)

Energy converter

مقدار انرژی انبار شده در هر واحد.دانسیته انرژی

Energy density

یک مجموعه از تجهیزات، محصولات و سیستم های که انرژی را برای اهداف همسان یا مشابه مورد استفاده قرار می دهند. مانند حمل و نقل، پخت و پز، روشنائی، گرمایش و سرمایش.

Energy end use

نموداری که میزان انرژی موجود را در هر سطح از هرم غذائی مقایسه می نماید، هرم انرژی نام دارد .

Energy pyramid

فرآیند فیزیکی افزایش غلظت ایزوتوپ اورانیوم 235 نسبت به ایزوتوپ  غالب اورانیوم 238 در اورانیوم طبیعی.فرایند افزایش غلظت اورانیوم.

Enrichment

واحدی برای درجه بی نظمی یا حرکات نامنظم در یک سیستم بسته.درجه بی نظمی در یک سیستم

Entropy

قانون تمایل عمومی برای حرکت مواد و انرژی از حالت نظم به سوی بی نظمی.

Entropy law

هر رویکرد کّمی برای ارتباط دادن عملکرد مالی و محیط زیست.

حسابداری محیط زیست.

Environmental accounting

فرآیندی که بواسطه فعالیت های انسانی و خطرات طبیعی باعث خسارت بر منابع پایه طبیعی می شود و فرآیندهای طبیعی و اکوسیستم ها را بطرز غم انگیزی تغییر می دهد.

تخریب و بی اعتبار سازی محیط زیست.

Environmental degradation

مقدار انرژی خورشیدی و گرمای تولیدی از هسته زمین که برای تولید منابع طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد.

انرژی محیط زیستی.استفاده از انرژی خورشید و زمین برای تولید کالاهای  پایه محیط زیستی.

Environmental energy cost

تغییرات در شرایط، از یک منطقه به منطقه بعدی.

Environmental gradient

تدبیر منصفانه برای همه نژادهای بشری، فرهنگ ها و درآمدها با توجه به توسعه، پذیرش، اجراء و اعمال قوانین، مقررات وسیاست های محیط زیستی . برقراری عدالت محیط زیستی.

Environmental justice

صندوق ذخیره ائی که برای تخریب گران و آلودکنندگان محیط زیست در نظر گرفته می شود و آنها باید در آن مقداری پول ذخیره نمایند. این مبالغ در واقع با هدف فراهم کردن مشوقهائی حمایتی است که صنایع را پایبند، قوانین و مقررات محیط زیستی می کند.

Environmental performance

bond

کند شدن آهنگ رشد جمعیت زمانیکه به ظرفیت برد نزدیک می گردد.مقاومت های محیط زیستی

Environmental resistance

شرایط و فرآیندهائی که اکوسیستم های طبیعی و گونه های موجود در آنها، پایداری خود را حفظ کرده و حیات انسانی را تداوم می بخشند، خدمات محیط زیستی نام دارند. بعنوان مثال: فراهم کردن آب آشامیدنی پاک، نگهداری و برقراری اقالیم قابل سکونت، ساماندهی و به نظم در آوردن کربن در چرخه حیات، گرد و افشانی محصولات و پوشش علفی بومی، انجام نیازمندیهای فرهنگی، روحی و هوشمندی انسان.(عقلانی) از جمله خدماتی هستند که اکوسیستمها ارئه میدهند.

Environmental services

موجوداتیکه دربستر آب ساکنند.

Epifauna

لایه فوقانی آب، جائیکه میزان انرژی خورشید از تابش بالائی برخوردار است و تولید اولیه خالص فوق العاده است.

Epilimnion

منطقه ای از اقیانوس که از سطح تا در حدود 200 متری امتداد دارد. در این منطقه نفوذ نور برای انجام عمل فتوسنتز بخوبی صورت می پذیرد.

Epiplagic

منطقه ائی نزدیک استوا که بدلیل سرعت هوای بالا رونده از فشار پائین برخوردار است.

Equatorial low

·       حالتی که یک سیستم از تغییر خالص برخوردار نیست.

·       حالت تعادل در سیستم

Equilibrium

·       آسانی و سهولتی که ذرات خاک می توانند از هم جدا شده و به حرکت در آیند .

·       عامل قابلیت فرسایش

Erodibility factor

·       فرآیند جدا شدن ذرات از مواد مادر و به حرکت در آمدن توسط باد و آب.

·       فرسایش

Erosion

·       مولکولهائی که موجودات زنده نمی توانند آنها را از مواد متشکله اصلی خود سنتز و تولید کنند.

·       مواد ضروری حیات

Essential

·       منطقه ای از آبهای ساحلی نیمه محصور که به اقیانوس و دریا راه دارد. آب دریا در این منطقه بدلیل مخلوط شدن با آبهای شیرین زهکشی شده زمین ،رقیق است.

·       مصب(دهانه)

Estuary

یک ماده شیمیائی که از تخمیر یا ترکیب بوجود می آید. این ماده بعنوان ماده خام بصورت گسترده ائی در صنایع و فرآیندهای شیمیائی مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب شیمیائی بعنوان سوخت جایگزین نیز در صنعت حمل و نقل قابل استفاده است، معمولاً آنرا با بنزین مخلوط کرده و بعنوان گسوهول(gasohol) مورد استفاده میگیرد.

Ethanol

مطالعات در خصوص اینکه گروههای مختلف مردم چگونه، (مخصوصاً فرهنگ های بومی) گیاهان و حیوانات را مورد استفاده قرار می دهند.

Ethnobotany

لایه سطحی اقیانوس که نور کافی را برای عملیات فتوسنتز دریافت می کند.

Euphotic zone

آبهائی که تولید اولیه خالص بالائی دارند.

Eutrophic

·       فرآیندی که آبها مواد غذائی بیش از حد دریافت کرده و در نتیجه این عمل، رشد بیش از حد گیاهان صورت می پذیرد

·       رشد فزاینده گیاهان در آب مخصوصا جلبکها

Eutrophication

·       تبدیل مایع به گاز.

·       تبخیر

Evaporation

نمکهای رسوب داده شده توسط تبخیر آب دریا.

Evaporates

نگهداری یک گونه در خارج از سکونت گاه طبیعی آن.

Ex situ

تخریب کامل یک منبع طبیعی.

Exhaustion

·       مشارکت محیط زیستی برای رفاه انسانی، حتی هنگامیکه محیط زیست مورد استفاده قرار نگیرد.

·       دریچه حیات محیط زیست

Existence valve

مجموعه ائی از اقدامات و مشاهدات برای درستی یا نادرستی یک فرضیه یا تحقیق برای پیدا کردن ارتباط علمی بین پدیده ها.

Experiment

تحقیق در خصوص شناسائی ذخائر جدید منابع طبیعی.

Exploration

·       رشد مداوم جمعیت در تناسب با اندازه و میزان آن

·       رشد تصاعدی جمعیت

Exponential population growth

عملیاتی که متناسب با سایر عاملهای تولید، مناطق سرزمینی زیادی را مورد استفاده قرار می دهد.

Extensive land uses

-         هزینه منفعت ناشی از یک فعالیت اقتصادی که قیمت کالاها یا خدماتی که تولید شده اند را انعکاس نمی دهد. این اصطلاح غالباً هزینه های آلودگی و سایر اثرات محیط زیستی را در بر می گیرد. هزینه های پنهان تولید کالاها و خدمات. هزینه های آلودگی  و تخریب محیط زیست که در قیمت کالا ها لحاظ نمی شود.

Externality

-         از بین رفتن دائمی یک گونه معین از موجودات زنده جانوری یا گیاهی در سطح جهانی، محلی و یا منطقه ئی.

-         انقراض گونه ها.

Extinction

-         بخشی از منابع برداشته شده از مکان ومحل خود در محیط زیست.

-         برداشت قسمتی از یک منبع از محل انباشت در محیط زیست.

-         استخراج منابع از معادن در محیط زیست.

Extraction efficiency

ضایعاتی که در فرآیند استخراج یک منبع طبیعی از محیط زیست، تولید می شود.

از قبیل:مواد معدنی، انرژی و چوب

Extractive wastes

-         موجوداتیکه در محیط زیست های با شرایط بسیار سخت زندگی می کنند.

-         سخت زیست واره ها.

Extremophiles

F

فرآیندی که از طریق آن مواد قابل شکافت، به میله های سوختی بنحو دقیق شکل داده شده و یا عناصر هدف، سازمان بندی و شکل مخصوص به خود را اتخاذ می کنند. این مواد برای استفاده در راکتورهای هسته ای آماده می گردند.

Fabrication

·       مکانیزمی برای توالی که گونه ها در اوایل یا میانه توالی محیط  های کوچک خود را تغییر داده و آنها را برای تامین نیازمندیهای خود، با محدودیت مواجه می کنند و در عوض برای برآوردکردن نیازمندیهای گونه های جدید که در جامعه توالی بعدی در محیط ساکن می شوند، محیط را برای آنها بصورت مطلوب تری فراهم می کنند

·        آماده سازی محیط توالی برای جامعه توالی بعدی

Facilitation

-         عامل های تولید.

-         مجموعه ورودیها برای تولید یک محصول یا یک کالا مانند کارگر، سرمایه، تکنولوژی، انرژی و مواد.

Factors of production

عدم پذیرش یک فرضیه به واسطه مشاهدات و نتایج آزمایشگاهی ناسازگار یا انتظارات نامربوط.

Falsified

·       مولکولهای ارگانیکی که فقط کربن، هیدروژن و اکسیژن دارند و قادرند مقدار زیادی انرژی را در هر واحد حجم، در خود انبار کنند

·       چربیها

Fats

اندازه گیری تعداد باکتریهای کلی فرم در هر 100 میلی متر.

Fecal coli form count

·       مجموعه ارتباط و حلقه هائیکه در سرتاسر یک سیستم حرکت کرده و نهایتاً در حالتی دورانی آن  رابه مبداء اولیه خود وصل می کنند

·        حلقه های بازخورد

Feedback loop

·       مکانهای بسته ئی که حیوانات اهلی برای تهیه گوشت در آن نگهداری می شوند.

·       محل پرورش گاو و گوسفند برای تولید غذائی گوشت

·       آغل

Feed lots

یک الگوی متقارن منطقه ای از چرخه اتمسفری که بین 30 و 60 درجه شمالی و جنوب استوا واقع شده است.

Ferrell cell

·       یک اتم یا مجموعه از اتمها که قادرند تحت بمباران و تشعشع نوترونی اتمهای شکافت پذیر تولید کنند.

·       اتمهای بارور یا مجموعه ئی از اتمها که معمولاً بخودی خود شکافته نمی شوند.

·       اتمهای بارور و حاصل خیز

Fertile

مقدار آب مویرگی و رطوبت نمای انبار شده در یک خاک کاملاً مرطوب.

Field capacity

·       موجوداتیکه غذای خود را از آب عبوری جدا کرده و بدست          می آورند.

·       موجودات آبزی تغذیه کننده از آبهای روان

Filter feeders

·       تاسیساتی که کالاها و خدمات را برای مصرف کنندگان تولید     می کنند.

·       کارخانه های تولید محصولات و کالاهای مصرفی

Firms

·       قانون اول ترمودینامیک

·       انرژی نه ایجاد و نه تخریب میگردد. انرژی فقط می تواند از شکلی به شکل دیگر تبدیل شود.

First law of thermodynamics

·       یک سیستم آبی که ماهی و ماهی صدف در آن پرورش داده شده و به مصرف مردم می رسد. گوشت آن به صورت مطمئن در اختیار مردم قرار می گیرد. استخر پرورش ماهی

Fishable

·       شکافت هسته به حداقل دو قسمت و رهاسازی مقدار زیادی انرژی.

·       شکافت اتمی

Fission

شکافت هسته به حداقل دو قسمت و رهاسازی مقدار زیادی انرژی.

Fission

·       تعداد فرزندان یا متولدینی که یک موجود برای نسل بعدی بر جای می گذارد.

·       صلاحیت و قابلیت داشتن برای تداوم حیات

Fitness

معمول ترین نوع یک کارخانه تولید برق زمین گرمائی که در آن بخار از آب جدا شده و به نیروگاه هدایت می گردد، این بخار توربین های بخار را بحرکت در آورده و تولید برق صورت می گیرد.

Flash steam power

مجموعه حرکات و نقل و انتقالات انرژی و مواد بین انبارها در یک سیستم، جریانات را تشکیل می دهند.

Flows

·       ساده ترین روش نمایش جریان انرژی در یک سیستم.

·       زنجیره غذائی.

Food chain

·       ارتباطات تغذیه ئی پیوسته و مرتبط با هم در یک سیستم.

·       شبکه غذائی.

Food web

باقی مانده های زیست توده که معمولاً بعد از برداشت چوب در زمین باقی می مانند، این بر جای گذاشته شده ها، منابع بالقوه انرژی محسوب می شوند.

Forestry residues

·       جدا کردن یک پناهگاه مستمر و مداوم به قسمت های کوچکتر.

·       تقسیم بندی پناهگاه حیات وحش.

Fragmentation

·       تعداد حوادث بوجود آمده در واحد زمان.

·       فراوانی حوادث.

·       فرکانس حوادث حیات

Frequency

آبی که در هر لیتر آن کمتر از 1000 میلی گرم جامدات محلول باشد.

Fresh water

هر ماده ائی که قادر به سوختن بوده و تولید انرژی نماید.

Fuel

·       دسته هائی از میله های فلزی توخالی برای استفاده سوخت در یک راکتور هسته ای،که سوخت در آن قرار داده می شوند.

·       مجتمع و تجهیزات سوخت

Fuel assemblies

یک موتور الکتروشیمیائی(قسمت های بدون حرکت) که انرژی شیمیائی یک سوخت، همانند هیدروژن و یک اکسیدانت، مثل اکسیژن را بصورت مستقیم به برق تبدیل می کند.

Fuel cell

هنگامیکه نیتروژن در سوخت های فسیلی اکسیده می شود، سوخت NO_Xتولید می گردد.

Fuel No_x

یک لوله محفظه دار طویل که میله های سوخت(مواد قابل شکافت) برای استفاده در راکتور هسته ئی را در خود جای دهد.

Fuel rods

بخارات تغلیظ شده.

Fumes

اختلاط گازها در هوا و حرکت آنها به طرف پائین، جای که بالاترین غلظت را در سطح زمین بوجود می آورند.

Fumigation

·       یک فرمول ریاضی که یک متغیر را به دیگری مرتبط می کند.

·       تابع

Function

·       گونه هائی که در یک اکوسیستم نقش های نظیر به هم را بازی می کنند.

·       گونه های موثر و همکار در یک اکوسیستم

Functional group

·       مواد شیمیائی که برای کشتن امراض قارچی طراحی شده اند.

·       قارچ کشها

Fungicides

·       واکنش هسته ائی که هسته های ایزوتوپ های سبکی، مثل هیدروژن، برای تشکیل عناصر سنگین تر با هم ممزوج و جفت و جور می گردند، نتیجه این عمل رهاسازی مقادیر فراوان انرژی است.

·       گداخت هسته ئی

Fusion

G

·       گونه هائی که محدوده آنها خارج از نواحی محافظت شده است.

·       گونه های فرامرزی

Gap species

·       جمع آوری گیاهان خوردنی از اکوسیستم های بکر.

·       بدست آوردن آذوقه از سرزمین های دست نخورده

Gathering

·       مطالعه ارتباطات، ساختارها و وابستگی درونی انبارها و جریانات چرخه های مواد شیمیائی.

·       سیستمهای عمومی چرخه های حیات

General systems

·       اطلاعات موجود در مواد وراثتی( DNA )گیاهان، حیوانات و میکروارگانیزمها.

·       تنوع ژنتیکی در موجودات

Genetic diversity

·       پدید آوردن موجودات ذره بینی خاکهای کشاورزی با ژنهائی از سایر گونه های دیگر.

·       تولید موجودات بلحاظ ژنتیکی تغیر یافته(تراریخته)

Genetically modified

روش استخراج مواد معدنی بر اساس فرآیندهای فیزیکی و شیمیائی . این روش پراکنده گیهای مشاهده شده معادن را در زمینآشکار می نماید.

Geo chemical exploration

انبار کردن طولانی مدت ضایعات و زباله های هسته ائی در ساختارهای زمین شناختی در قشر زمین.

Geological disposal

روشی برای استخراج نفت و مواد معدنی که بر اساس جمع اطلاعات و مهارت های نقشه خوانی استوار است. اطلاعات سطح زمین برای پروژه کردن خصوصیات زیر زمین و تفسیر زمین شناسی سطح، مورد استفاده قرار می گیرند.

Geologic exploration

استفاده از انرژی زمین گرمائی برای کاربردهای متنوع از قبیل گرم کردن فضای اداری و منازل مسکونی، کشاورزی، آبزی پروری، تفریحات سالم، استفاده های پزشکی و صنعتی.

Geothermal direct use

جمع آوری انرژی زمین گرمائی برای مصارف انسانی.

Geothermal fields

میزان تغییر در درجه حرارت با توجه به عمق و گودیزمین.

Geothermal gradient

پمپ گرما که زمین را بعنوان یک منبع گرما و فرونشاندن آن مورد استفاده قرار می دهد.

Geothermal heat pump

فرآیندی که یک دانه ،رشد و توسعه را آغاز می کند.

Germinate

محصولات مادی(عینی) و فیزیکی که برای تامین خواسته ها و نیازهای مردم مورد استفاده قرار می گیرند.

Goods

·       عمل اداره کردن و تمرین داشتن برای پذیرش مسئولیت.

·       نحوه اعمال مدیریت بر سیستم های محیط زیستی.

Governance

تغییر در آنترونی انرژی یا ماده در طول یک مسیر معین.

Gradient

دانه های کاشته  شده از اعضاء خانواده علف که برای تغذیه مردم و خوردن حیوانات مورد استفاده قرار می گیرد.

Grains

·       آبی که پس از یک روز یا دو روز حوادث نزولات جوی به وسیله نیروی جاذبه به داخل سطح خاک نفوذ می کند و سپس خارج    می شود.

·       نفوذ و خروج آب به و از خاک تحت نیروی جاذبه

Gravitational water

·       موجوداتیکه در سطح دوم هرم غذائی قرار دارند واز گیاهان تناول می کنند.

·       علف خوران

·       چرا کنندگان

Grazer

مشارکت دادن هزینه ها و منافع محیط زیست در تصمیم سازیها  و تصمیم گیری های اقتصادی. این عبارت غالباً بنحو اختصاصی در مورد لحاظ کردن استهلاک منابع طبیعی و محیط زیست به تخمین هائی در شکل تولید خالص محلی یا محصول خالص ملی مورد استفاده قرار میگیرد.

Green national

accounts

·       قدرت و توانمندی اتمسفر برای جذب انرژی تابشی مادون قرمز(انعکاس یافته از زمین) با طول موجهای بلند و تبدیل آن به گرما.

·       اثر گلخانه ئی

Green house effect

·       گازهائی که انرژی مجدداً تابش یافته از زمین را با طول موجهای بلند جذب کرده و آنرا تبدیل به گرما می نمایند.

·       گازهای گلخانه ئی

Green house gases

·       ارزش کل خروجی محصولات یا هزینه ها(خرج کردها) که در مابین مرزهای فیزیکی یک کشور صورت میگیرد.

·       محصول نالص محلی(داخلی)

Gross domestic product

·       کل درآمدی را که شهروندان در یک کشور در طول سال بدست  می آورند.

·       درامد ناخالص ملی

Gross national income

ارزش کل خروجی ، در آمد یا هزینه های که شهروندان یک کشور، حتی کسانیکه در خارج از کشور خود کار می کنند، بدست می آورند را محصول ناخالص ملی میگویند.

Gross national product

·       میزانی که گیاهان، مواد و اشکال غیر آلی(معدنی) انرژی را تبدیل به اشکال انرژی آلی می کنند.(ارگانیک)

·       تولید اولیه ناخالص

Gross primary production

·       آبی که فضاهای متخلخل و منافذ یک سفره آب را پر و تامین می کند.

·       آبهای زیر زمینی

Ground water

·       مکانهائیکه سفره های آب زیر زمین را مجدداً به سطح بر می گردانند.

·       آمدن ابهای زیر زمینی به سطح

Ground water discharge

تعداد روزهای متوالی  در سال که درجه حرارت بالای صفر باقی می ماند.

Growing season

·       فرسایش آبی که منجر به ایجاد خندق می شود.

·       فرسایش آبی که در آن جویبارها با هم متمرکز شده و کانالهای آبی عمیق تری ایجاد می کنند.

·       فرسایش گودالی

Gully erosion

حرکت د´وّار آب با قطر هزاران کیلومتری.

Gyre

H

·       مکانهائی جغرافیائی و شرایط محیط زیستی که حیوانات و گیاهان در آنها زندگی می کنند.

·       محل سکونت جانوران و گیاهان

Habitat

·       تغییرات در کیفیت و کاربری زمین و محل سکونت جانوران و یا تغییر در پوشش گیاهی ناشی از فعالیت های انسانی.

·       تبدیل کاربری زمین

·       تبدیل محل سکونت جانوران و گیاهان به منظور استفاده های دیگر

Habitat conversion

عمیق ترین لایه اقیانوس، معمولاً زیر 6000 متر.

Hadal

الگوئی از چرخه اتمسفری که توسط انرژی خورشیدی بوجود می آید، در این الگو، هوای گرم نزدیک استوا بالا می آید و با حرکت به طرف قطب در ارتفاع بالا خنک می شود و با حرکت به سمت استوا، مجدداً گرم می گردد.

Hadley cell

مدت زمانیکه نصف اتمهای یک ماده رادیواکتیو تغییر کرده و  به نصف مقدار اصلی خود میرسند.

Half lives

نسبت حبوبات(گندم) به کل محصول زیست توده.

Harvest index

·       شکلی از انرژی که با تفاوت در درجه حرارت انتقال داده می شود

·       انرژی در شکل گرما

Heat

اختلاف بین انرژیِ وارده به اتمسفر و انرژی خارج شده از آن، تعادل یا بالانس گرما نام دارد.

Heat balance

·       گرمای گدازش

·        مقدار گرمای لازم برای تغییر یک واحد از جرم یک ماده جامد که در نقطه ذوب به حالت مایع در میآید، گرمای گدازش نام دارد.

·        گرمای گداز آب 80 کالری در گرم است.

Heat of fusion

·       گرمای تبخیر.

·       مقدار گرمای مورد نیاز برای تغییر یک واحد جرمی از یک ماده در حالت مایع به حالت گاز در نقطه جوش آن ماده، گرمای بخار نام دارد.

·       گرمای تبخیر یا حالت بخار آب، 540 کیلوکالری در  یک کیلوگرم آب .

·       539 کالری در گرم، در نقطه جوش گرمای بخار آب.

Heat of vaporization

استفاده از روشهای آماری برای تعیین قیمت کالاهای با خصوصیات قابل اندازه گیری متفاوت.

 قیمت هائی که با خصوصیات فوق مرتبط هستند، در مرتبه بعدی می توانند برای مقایسه قیمت کالاهائی که با خصوصیات متفاوت قبلی ساخته شده اند، مورد استفاده قرار گیرند.

Hedonic pricing

·       مواد شیمیائی طراحی شده برای از بین بردن گیاهان و علف های هرز.

·       علف کش

Herbicide

·       موجوداتیکه مولکولهای حاوی انرژی را با خوردن سایر حیوانات، بدست می آورند.

·       دیگر خواران

Heterotrophs    

·       خواب زمستانی.

·       حالتی که میزان متابولیک حیوانات زمستان خواب تا بیش از 99 درصد کند می شود.

Hibernation

عملیات برداشت تنها درختانیکه بالاترین برگشت فوری اقتصادی را دارند.

High- grading

·       بار آوردن(پروراندن) موجودات ذره بینی خاک زراعی برای تولید غذاهای خوراکی بیشتر در واحد سطح.

·       گونه های حیوانی و گیاهی پربازده

High – yield  varieties

·       قدرت و توانمندی یک سیستم برای حفظ رفتار و برگشت به حالت تنظیم و تعادل در مواجه با ناهنجاری.

·       حفظ تعادل سیستم در برابر  نابرابری ها و ناملایمات .

Homeostasis 

·       لایه های خاک که تقریباً در تراز سطح زمین بوده و ویژه گیهای متمایزی دارند که منجر به فرآیند تشکیل خاک می گردد.

·       تشکیل لایه های خاک

Horizons

·       یعنی اینکه یک آلاینده تا کی و تا چه فاصله ای از منبع تولید خود، حمل و دور می شود.

·       فاصله گرفتن یک آلاینده از منبع تولید خود

Horizonal mixing

یک مفهوم پیچیده از توسعه که بر اساس اولویت رفاه انسانی ساختار بندی می گردد و هدف آن تضمین و توسعه انتخابهای انسان، برای دست یابی به فرصت های برابر است، در این ساختار همه انسانها فارغ از رنگ و نژاد و حتی دیدگاه ایدولوژیک در جامعه با توجه به قانون توسعه، نگریسته می شوند. بدین ترتیب اختیار و قدرت(empowerment) مردم بر اساس قانون شکل می گیرد. در توسعه واقعی انسانی، مردم می توانند در فرآیندهای توسعه شرکت کنند و از منافع آن نیز بصورت منصفانه برخوردار گردند.

Human development

·       تجزیه و فسادپذیری ناتمام و جزئی مواد گیاهی یا حیوانی.

·       خاکهای گیاهی

Humus

بدام اندازی حیوانات وحشی از یک اکوسیستم.

Hunting

جریان یافتن آب از اقیانوس و از طریق اتمسفر به خاک و برگشت مجدد آن به اقیانوس.

Hydrologic cycles  

·       تجزیه یک ترکیب شمیائی در مواد مادر خاک بوسیله واکنش با آب.

·       شکست مولکولی مواد صخره ائی مادر در خاک توسط آب.

Hydrolysis  

تولید برق توسط عمل بحرکت درآوردن ژنراتور توربین با آبشار(سقوط آب از بلندی).

Hydropower

اب داغی که مواد معدنی را تغلیظ، انتقال و یا ذخیره می نماید.

Hydrothermal solutions

آب کاملاً مهار شده ای که در اطراف ذرات خاک بوجود می آید.

Hygroscopic water

I

·       صخره های آتشین.

·        سنگهاهی آذرین.

·       صخره های شکل گرفته در هنگامه سخت شدن مواد مذاب.

Igneus  rocks

·       لایه ای از خاک که مواد معدنی را، هنگامیکه از  بخش (افق )مواد معدنی شسته می شود، جمع می کند.

·       لایه تجمع مواد معدنی خاک.

Illuvial horizon

حرکت یک گونه جانوری به منطقه ای که قبلاً در آن سکونت نداشته است.

Immigration

تلاشهائی برای حفظ گونه ها در اکوسیستم های فعال و دارای عملکرد.

In- situ

·       مقدار پول بدست آمده (دریافت شده) ناشی از استخدام(حقوق و مزایا)، منافع ناشی از امکانات مالی، سرمایه و درآمدهای سیار متغیر، در آمدهای ناشی از پس انداز، حقوق بازنشستگی، حق فرزندان، امنیت اجتماعی و انواع پانسونها(مستمری های توافقی)

·       میزان کل درآمدهای حاصله یک فرد در طول یک دوره معین.

·       مجموع درامد یک فرد در طول یک دوره معین.

Income

متغیری که بر متغیر دیگر اثر می گذارد، این متغیر معمولاً در طرف راست معادله قرار داده می شود و در طول محور X نمودار، ظاهر می گردد.

Independent variable

·       سیستم های تولید دامداری صنعتی.

·       دام داریهائی که کمتر از ده درصد غذای خود را تولید می کنند.

·        

Industrial livestock production systems

حیوانات آبزی که در سفره های سیستم های آبی زندگی می کنند، این حیوانات معمولاً در عمق آب ساکنند.

Infauna

·       حرکت عمودی آب در میان خاک.

·       نفوذ و تصفیه آب در خاک

Infiltration

مکانیزمی از توالی که در آن یک گونه، اثر خطرناک مستقیم یا غیر مستمی بر گونه دیگر دارد.

Inhibition

استفاده از آبهای سطحی یا زیرزمینی بدون منحرف کردن یا استخراج آنها از منبع اصلی(سطی یا زیرزمینی)

Instream

فرآیند گسترش اثرات بالقوه یک خطر.

Insurance

·       استفاده هماهنگ از آفت و اطلاعات محیط زیستی همراه با روش های موجود کنترل آفات برای جلوگیری از سطوح غیر قابل پذیرش خسارت آفت توسط اقتصادی ترین تجهیزات و امکانات، با حداقل میزان ممکن خطرات برای مردم، دارائیها(اقتصاد) و محیط زیست.

·       مدیریت تلفیقی و یکپارچه آفت

Integrated pest management

·       استفاده از اطلاعات، دانش های تخصصی گوناگون برای درک و حل مشکلات ویژه محیط زیستی به منظور تولید سیاست های کلی برای سوق دادن جوامع بشری بسوی پایداری.

·       رویکرد تلفیقی و یکپارچه سیستمی به منظور درک و حل مشکلات و ناهنجاریهای محیط زیستی

Integrated system approach

·       کاهش استفاده از زمین و نیروی کارگر و  همزمان با افزایش استفاده از انرژی، مواد و آب.

·       تشدید و افزایش استفاده از انرژی، مواد و آب

Intensification

·       شدت مقدار انرژی یا مواد مورد استفاده برای هر واحد از فعالیت اقتصادی.

·       شدت استفاده از مواد و انرژی

Intensity of use

عملیاتی که  در آن مناطق سرزمینی بسیار کمی نسبت به سایر عاملهای تولید، مورد استفاده قرار می دهد.

Intensive land uses

·       فراهم کردن انبار سالم و مطمئن در کوتاه مدت برای حمایت و پشتیبانی از عملیات در یک دوره موقتی تا زمانیکه انبارهای دائمی و دراز مدت، اقدامات جابجائی به اجراء در آیند.

·       ایجاد انبارهای موقت

Intrim storage

منطقه بین جزر و مد که هنگام مدهای بالا مرطوب بوده ولی همواره پوشیده از جزر و مدهای پائین است.

Intertidal zone

·       امتناع و عدم مقبولیت یک فرضیه به واسطه مشاهدات یا نتایج آزمایشگاهی که با انتظارات ناسازگار هستند.

·       رد فرضیه ها

Invalidation

·       گونه هائی که گونه های بومی را جابجا کرده و جایگزین آنها می شوند.

·       توزیع وسیع گونه ها در مناطقی که قبلاً حضور آنها در آنجا معمول نبوده است.

·       گونه های مهاجم.

Invasive

·       شکلی مفرط و فوق العاده از پایداری اتمسفر که با ارتفاع ،درجه حرارت افزایش می یابد.

·       واژگونی دما

Inversion

·       معادله IPAT.

·       روشی برای تشریح نقش عاملها و فاکتورهای چندگانه در تعیین تخریب محیط زیست.

این روش مشارکت چند جانبه، جمعیت، برخورداری(ثروت) و تکنولوژی را در بر اثر گذاشتن بر محیط زیست را بخوبی توضیح می دهد که اثر بر محیط زیست در شکل تخریب یا کاهش منابع طبیعی و تجمع ضایعات در محیط زیست یا هر نوع تخریب دیگری قابل اندازه گیری است.

·       جمعیت در واقع اندازه  و تعداد جمعیت جهان است که می تواند در معادله قرار گیرد.

·       ثروت یا برخورداری نماینگر سطح مصرف برای هر فرد است.

·       تکنولوژی بیانگر فرآیندهای استفاده برای دستیابی به منابع و انتقال آنها به کالاهای مفید و ضایعات است.

IPAT equation

·       کاربرد کنترل شده آب در مزارع کشاورزی، علف زارها(hay fields) مراتع و چراگاهها به منظور مکمل و متممی برای نزولات طبیعی جوی .

·       آبیاری پایدار

·       آبیاری مهندسی شده

Irrigation

·       اتمهائی که تعداد پروتونهای یکسان دارند ولی تعداد نوترونهای آنها در هسته متفاوت است. ایزوتوپها معمولاً خصوصیات فیزیکی متفاوت ولی ویژه گیهای شیمیائی یکسان دارند.

·       ایزوتوپها

Isotopes

K

استراتژی تکاملی که موجودات زنده نسبتاً جزء کوچکی از بودجه انرژی خود را به تولید مثل اختصاص می دهند.

K-selected

گونه هائیکه حضور و تعداد آنها تمامیت یک جامعه یا یک اکوسیستم  را کنترل کرده و اجازه می دهد که سیستم در بین محدوده طبیعی شرایط محیط زیست پابرجا مانده و در برابر ناملایمات مقاومت کند.

Keystone species

·       انرژی که بدن دارد، در واقع نتیجه حرکت آن است این انرژی به لحاظ ریاضی نصف محصول توده بدن و مربع(محدود) سرعت آن است.

·       انرژی جنبشی

Kinetic energy

·       سوء تغذیه شدیدی که بواسطه رژیم غذائی با پروتئین ناکافی ایجاد می شود، این نارسائی عمدتاً در نوجوانان پیدار می گردد.

Kwashiorkor

L

·       اندازه و پیمانه ای از کار انجام شده توسط انسانها، مخصوصاً کاری که برای دریافت حقوق انجام شود.

·       کارگری

·       کار کردن در ازای دریافت پول

Labor

·       میزان خروجی یک کارگر یا گروهی از کارگران در واحد زمان.

·       میزان بهروری کارکنان

Labor productivity

·       عملیات جایگزین کردن اکوسیستم ها با چیزهای دیگر، از قبیل تبدیل بخشی از یک جنگل به زمین های کشاورزی و تغییر کاربری های یک زمین کشاورزی به مجتمع مسکونی، این عمل معمولاً برای تامین خواسته ها و نیازهای انسان صورت می پذیرد.

·        عملیات تغییر کاربری زمین

Land use change

تغییر درجه حرارت با ارتفاع.

Lapse rate

·       یک اصل اساسی و بنیادین فیزیکی (در فیزیک) که بیان میدارد، ماده نمی تواند ایجاد شود و نه تخریب.

·        اصل بقاء ماده

Law of conservation of mater

گیاهانیکه با تثبیت کننده های نیتروژن روابط مسالمت آمیز، منفعت طلبانه و دو جانبه ئی دارند.(symbiotic)

Legumes

·       توصیف بنا نهاده شده در مورد جوامع آبزی ،در آبهای راکد.

·       آبزیان آبهای راکد

Lentic

·       قانونی که بیان میدارد ،میزان رشد گیاهان همواره (غالباً) توسط مواد غذائی تعیین می گردد.

·       تعیین حداقل فراوانی یا حداقل موجودی مواد غذائی مرتبط با نیازهای غذائی گیاهان را قانون لبیگ تعین میکند

·       قانون حد اقل و مینیمم لی بیگ.

Liebig^, s  law of the minimum

·       یک بررسی جامع و مانع از اثرات اقتصادی و محیط زیستی یک محصول در هر مرحله از هستی و وجود آن، از تولید تا امحاء و حتی فراتر از آن

·       آنالیز چرخه عمر محصول در طول دوره حیات

·       بررسی جامع،کامل،شامل و مانع اثرات اقتصادی و محیط زیستی یک محصول

Life cycles or cradle – to – grave analysis

·       سطح نوری ئی  که فتوسنتز، انرژی معادل با تنفس را تولید   می کند.

·       میزان نوری که فتوسنتز انرژی لازم را برای تنفس تولید می کند.

·       نقطه ی جبران نوری فتو سنتز

Light compensation point

·       سطح نوری، که با افزایش بیشتر آن فتوسنتز افزایش نمی یابد.

·       نقطه اشباع (فتوسنتزی) نور.

Light starvation point

جزئی طبیعی از چوب که فیبرها را در کاغذ پیوند می دهد.

Lignin

·       ماده و فقره ائی که نسبت به نیازهای یک جمعیت در حداقل موجودی باشد.

·       فاکتور و عامل محدود کننده

·       ماده و عاملی که نقش تعین کننده در بقاء، ماندگاری و سلامت موجودات دارد

Limiting – factor

·       ماده غذائی که نسبت به مقدار مورد نیاز یک گیاه در حداقل میزان موجود باشد.

·       ماده غذائی محدود کننده

Limiting nutrient

منطقه آبهای سطحی آزاد که دور از ساحل بوده و کاملاً روشن و شفاف میباشند .

Limnetic zone

·       حیوانات اهلی پرورش داده شده برای غذا و فیبر.

·       حیوانات  وحشی_{ِ ،} اهلی شده برای استفاده های انسانی

Livestock

·       خاک ایده آل  و مناسب برای کشاورزی که تقریباً مخلوطی برابر از خاک رس، ماسه و لجن را همراه دارد.

·       خاکهای حاصلخیز و مستعد کشاورزی

Loam soil

·       تابعی که رشد متعالی یک جمعیت را با توجه به عامل محدود کننده وابسته به تراکم جمعیت شرح می دهد.

·       معادله لجستیک

Logistic equation

·       الگوئی که به واسطه آن دود در یک اتمسفر ناپایدار به بالا و پائین حرکت می کند.

·       جابجائی و حرکت زیگ زاگی دود در جو ناپایدار

Looping

·       زندگی کردن بعضی از  آبزیان در آبهای جاری و دارای شرایط حیات

Lotic

M

·       خصوصیات و ویژه گیهای یک منطقه جغرافیائی بزرگ.

·       محیط زیست های کلان

Macro environment

·       یک عنصر مورد نیاز به مقدار و نسبت زیاد و فراوان برای زنده ماندن گیاهان و سایر اشکال حیات.

·       عناصر ضروری برای حیات و زنده ماندن موجودات از قبیل نیتروژن(N)، پتاسیم(K) و فسفر(P).

Macronutrients

·       فضاهای نسبتا بزرگ بین خاکها

·       خلل و فرج بزرگ در خاک

Macro pores

استفاده از انرژی برای ابقاء و نگهداشت نظم در سیستمهای حیات.

Maintenance respiration 

ناحیه ئی در طول سواحل اقیانوس منجمد جنوبی، جائیکه یخهای در حال ذوب ، یک لایه کم عمق نسبتاً آب شیرین را بروی آبهای شور تشکیل می دهد، این لایه آب شیرین موجودی فراوانی از نور و مواد غذائی را با خود  همراه دارد.

Marginal ice zone

·       فعالیت تجاری جهانی که بواسطه آن کالاها و خدمات فروخته و خریداری می شوند

·       بازار خرید و فروش کالا و اجناس

Market

·       استفاده از مجوزهای تجارت محور و سایر ابزاروآلات اقتصادی برای بین المللی کردن هزینه های محیط زیستی  در تصمیمات بازار(تصمیم گیری ها)

·       مشوق های حفاظت محیط زیستی تجارت محور

Market – based incentives

·       درماندگی و قصور بازار.

·       نقص بازار در واقع هنگامی است که قیمت کالا ها و خدمات، هزینه های واقعی تولید و مصرف کالاها را انعکاس نمی دهند

·        در زمینه هزینه های محاسبه نشده محیط زیستی، نقص بازار زمانی اتفاق می افتد که هزینه کالاها و خدمات، هزینه های کامل اجتماعی را پوشش نمی دهند، این هزینه ها معمولاً هزینه های کالاها و خدمات مالی قراردادی بعلاوه هزینه های تخریب محیط زیست و سایر هزینه های محیط زیستی را شامل می شود

·       شکست و عدم توانمندی بازار در جهت پوشش دادن هزینه های اجتواعی ، اقتصادی و محیط زیستی کالاها و خدمات

Market failure

·       قدرت و توانمندی یک شرکت تجاری در ارتباط با کنترل قیمت کالاها و خدمات صنعتی .

·        کنترل قیمت محصولات .

Market power

·       دورانهائیکه میزان انقراض بسیار فراتر و بیشتر از میزان انقراض حوادث گذشته  و طبیعی است.

·       انقراض وسیع گونه ها.

Mass extinction

·       ماده استفاده نشده و پس زده شده که از آن تحت عنوان بی ارزش و ناخواسته نام میبرند.

·       مواد ضایعاتی.

Material waste

·       فرآیند رشد که به واسطه آن جوانان افزایش اندازه می گیرند و شکل آنها تغییر می کند و نهایتاً به نقطه ائی می رسند که قادر به تولید مثل میباشند.

·       بلوغ.

·       توانمندی برای تولید مثل

·       قابلیت جفت گیری موجودات با جنس مخالف

Maturation

·       بیشترین میزانی که هر نفر می تواند در یک جمعیت و تحت شرایط ایده آل ،رشد کند.

·       میزان ماکزیمم رشد ذاتی هر نفر در یک جمعیت.

Maximum intrinsic

·       ماکزیمم یا حداکثر عمق اختلاط گازها در اتمسفر.

·       محدوده فوقانی اختلاط عمودی که به واسط ارتفاع مستقر می گردد و در آن یک ارتباط مثبت بین درجه حرارت و ارتفاع وجود دارد.

Maximum mixing depth

·       انرژی مکانیکی.

·       انرژی اشیاء،که بخاطر حرکت یا موقعیت آنها بدست میاید.

Mechanical energy

·       جداسازی غشائی.

·       جداسازی فیزیکی نمک از آب با عبور دادن آب دریا از طریق فیلترهای(صافی های) نازکی که اجازه عبور به مواد معدنی را نمی دهند.

Membrane separation 

لایه میانی اقیانوس که از 200 تا 1100 متر امتداد دارد.

Mesopelagic

لایه ئی از اتمسفر که از حدود 50 تا 100 کیلومتری سطح(زمین) امتداد دارد، در این لایه درجه حرارت با ارتفاع کاهش می یابد.

Mesosphere

صخره هائی که بلحاظ فیزیکی به واسطه فشار یا گرما تغییر پیدا کرده اند

Metamorphic rocks

·       یک تغییر اعجاب انگیز در شکل بدن که با تغییر جوانی به بزرگ سالی پدیدار می گردد.

·       دگر دیسی(juveniles)

·       دگرگونی در ساختار فیزیکی موجودات در جریان رشد

Metamorphosis

·       شرایط محیطی با مقیاس کم که یک موجود زندگی می کند.

·       محیط زیست کوچکی که بعضی از موجودات در آن زندگی می کنند.

·       محیط زیست خرد

Microenvironment

فضاهای کوچک بین خاک.

Micro pores

برداشت سنگ معدن اورانیوم استخراج شده از قشر زمین و فرآیند کردن شیمیائی آن برای تهیه کنسانتره اورانیوم که بعضی از اوقات به آن اکتااکسیداورانیوم یا کیک زرد می گویند و فرمول شیمیائی آن U₃O₈ است.

Milling

·       تقلید کردن.

·       حیواناتی که برای در امان ماندن از خطر خود را به شکل محیط در می آورند.

·       گونه هائیکه مواد شیمیائی محافظت کننده ترشح نمی کنند ولی در عوض رنگ های هشدار دهنده با مواد شیمیائی محافظت کننده تولید می کنند، این مکانیزم آنها را از خطر مصون می دارد.

Mimicry

·       غلظت یا موجودی مواد طبیعی، جامد، غیر ارگانیک یا مواد ارگانیک  و بصورت فسیل در آمده، در داخل و یا روی قشر زمین در اشکال مختلف و به مقدار معمول با درجه و کیفیتی که چشم انداز قابل قبولی برای استخراج اقتصادی داشته باشد، منابع معدنی نام دارند.

·       منابع معدنی

Mineral resources

·       تبدیل اشکال مواد ارگانیک غذائی به مواد غیر ارگانیک.

·       معدنی و غیر ارگانیک کردن مواد آلی.

Mineralization

استخراج مواد معدنی  با ارزش یا سایر مواد زمین شناختی از زمین، معمولاً از سنگ معدن یا رگه هائی از ذغال سنگ و سایر رگه ها.(vein)

Mining

آئروسلی که متشکل از مایع باشد.

Mist

وسایل متحرک آلودگی، همانند ماشین و کامیون.

Mobile sources

·       متعادل کننده ها.

·       کاهش دهنده ها.

·       ملائم کننده ها.

·       تعدیل گرها.

·       اجزاء راکتورهای هسته ائی که حرکت نوترونها را کند کرده و بدین ترتیب شانس آنها را برای جذب توسط مواد شکافنده افزایش می دهد.

·       آب طبیعی، آب سنگین و گرانیت با درجه هسته ائی از معمول ترین تعدیل کننده ها هستند.

Moderators

مولکولهای دو اتم اکسیژن که در حدود 21درصد اتمسفر را آرایش میدهند.

Molecular  oxygen

·       ذراتی متشکل از دو یا چند اتم که توسط پیوندهای شیمیائی با هم  گره خورده اند. کوچکترین واحد یک ترکیب که خصوصیات آن ترکیب را نمایان می سازند،مولکول نام دارند

·       مولکولها

Molecules

·       خاکهای با افق الف که در زیر، علف زارها قرار دارند.

·       خاکهای علفی و مراتع.

Molisols

رشد تک محصولی در یک منطقه بزرگ و وسیع(کاشت گندمو غیره)

Monoculture

·       یک نوع تمرین بازیافت و بدست آوری ذغال سنگ که در آن مقدار پوشش علفی و خاک از قله کوه پاکسازی و برداشت می گردد. سپس با انفجارات پی در پی ذغال سنگ از صخره ها جداسازی می شود و متعاقب این عمل صخره ها در دره نزدیک کوه تل انبار می شود.

·       معدن روباز

Mountain top removal

·       مناطق وسیعی از گل و لای در ناحیه داخلی جزر و مد دریا که در زمان جزر و مد پائین در معرض هوا قرار می گیرند.

·       انباشت گل و لای در هنگام جزر و مد در کناره ساحل.

Mudflat

·       ضایعات جامدی که از منازل، صنایع، شرکت های تجاری، تخریب و ویران سازیها،(demolitions)، عملیات پاک سازی زمین و ساخت و سازها حاصل میگردد.

·       ضایعات جامد شهری.

Municipal solid waste

N

استانداردهای ملی کیفیت هوای محیط برای محدود کردن آلودگی هوا.

NAAQS

·       منطقه ای که یک گونه در آن تکامل نموده و یا برای مدت طولانی در آن ساکن است.

·       محل سکونت یا تکامل یک گونه بومی .

Native range

·       بخشی از محیط طبیعی (آب، هوا، درختان و سوخت ها) که برای تامین نیازمندیها و خواسته های مردم مورد استفاده قرار می گیرد.

·       منبع طبیعی.

Natural         resource

·       فرآیند تنظیم حسابهای ملی، از قبیل محصول ناخالص ملی که برای انعکاس هزینه های محیط زیستی تولیدات(محصولات اقتصادی) مورد استفاده قرار میگیرد.

·       حسابداری منابع طبیعی.

Natural resource accounting

·       حیات و تولید مثل که موجودات با خصوصیات ژنتیکی متمایز را قادر می سازد تا از منابع محیط زیستی بنحو بهتری استفاده کنند.

·       انتخاب طبیعی.

Natural selection

·       منطقه ای که در گذشته عاری از سکونت گونه ها بوده است.

·       محدوده طبیعی گونه ها.

Naturalized range

·       حلقه بازخورد منفی.

·       ایجاد هومستاز و تعادل در سیستمهای حیات(اکولوژیک)، این تعادل معمولاً با تغییر اثرات ناهنجاری که بعد از یک حلقه کامل اتفاق می افتد، ایجاد می گردد و بدین ترتیب سیستم به حالت اصلی خود یعنی تداوم حیات معمول و طبیعی باز می گردد. این مکانیزم حیات بخش از ابزار و آلات اساسی و بنیادین در کنترل ناهنجاریهای اکولوژیکی محسوب می گردد و سیستم های حیات برای پایداری مدیون این مکانیزم هستند.

Negative feedback loop

·       تولید اولیه خالص.

·       تفاوت بین تولید اولیه ناخالص و نگهداشت(ابقاء) گیاهان.

Net primary production

شرایطی محیط زیستی که در آن تغییرات مربوط به درجه حرارت با ارتفاع بوجود میاید.در چنین شرایطی تغییرات درجه حرارت با ارتفاع ادیاباتیک  یکسان و همسان است.

Neutrally stable

·       ذره ئی در هسته یک اتم که بدون شارژ و بار الکتریکی است و تقریباً با پروتون جرم یکسان دارد.

·       نوترون.

Neutron

·       استانداردهای عملکرد منابع جدید.

·       اقدامات واقعی که انتشار آلاینده های هوا از کارخانه های جدید را مدیریت می کنند.

New source performance

·       زیست خوان  اکولوژیک.

·       کلیت نیازمندیهای یک گونه محیط زیستی در یک زیست بوم.

Niche

فرآیندی که در آن آمونیاک ابتدا به نیتریت اکسیده شده و سپس توسط واکنش های شیمیائی به نیترات تبدیل می گردد.

Nitrification

·       یک فرآیند بیولوژیکی یا شیمیائی که توسط آن نیتروژن مولکولی از اتمسفر به نیتروژن ارگانیک (آلی) موجود تبدیل می گردد.

·       تبدیل نیتروژن مولکولی به نیتروژن آلی

Nitrogen  fixation

·       مکانهای که غلظت آلاینده ها بالاتر از استانداردهای ملی کیفیت هوای محیط باقی می ماند.

·       مناطق آلوده

Non attainment areas

·       ضایعاتی که قادر به شکسته شدن به مواد و ترکیبات ساده با مسمومیت کمتر نمی باشند.

·       ضایعات غیر قابل تجزیه شدن.

Non biodegradable wastes 

مولکولهای یک موجود زنده که از اجزاء و ترکیبات آن موجود مشتق و سنتز می گردند.

Nonessential

·       سازمانهای خصوصی که فعالیت های مربوط به کاهش آلام و رنج ها را تعقیب می کنند، علائق و منافع فقرا را ترقی داده و ترویج می نمایند، محیط زیست را محافظت می نمایند، خدمات اجتماعی پایه را فراهم می کنند یا توسعه جوامع را عهده دار می شوند.

·       سازمانهای غیر دولتی

Non gover  mental  organizations (NGO_s)

·       آلاینده هائیکه از یک منبع ویژه و معین مثل یک لوله یا دودکش، تخلیه و منتشر نمی شوند.

·       آلاینده های بدون کانون.

Non – point pollutants

·       منابع غیر قابل تجدید.

·       منابعی که در محیط زیست غیر قابل جایگزین و تجدید شدن هستند، چون میزان تولید آنها بسیار کندتر از مصرف شان  می باشد، همانند سوخت های فسیلی.

Nonrenewable resources

·       حرکت انرژی و ماده و تمایل  آن به سمت حالت های بزرگتر آنتروپی.